Lampka oliwna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
Nie podano opisu zmian
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
{{Zalążek artykułu}}
[[Lampka oliwna|Lampki oliwne]] są jedną z najstarszych, znaną człowiekowi, metod sztucznego oświetlenia otoczenia. Zapewne starszą niż [[Świeca|świece]] a jedynie młodszą od ognisk i pochodni. Często są tożsame z innym typem  oświetlenia - [[Lampka łojowa|lampkami łojowymi]]. Różnica wynika głównie z budowy i możliwości danej kultury do pozyskiwania oliwy.
[[Plik:Almanach-Szklane lampki olejne.jpeg|right|250px|thumb|Ilustracja 1]]
{{Cytat|Pod koniec [[IV]] wieku pojawiają się jako nowość lampki ze szkła. Były one oszczędniejsze w użyciu, ponieważ warstwa oliwy zasilająca knot unosiła się na powierzchni wody wypełniającej większość naczynia. Świeciły także jaśniej - dzięki odblaskowi światła od wody, promieniującymi przez szklane ścianki. W Hawarte występują dwa typy szklanych lampek (patrz ilustracja 1). Jeden z nich ma kształt lampki na płaskim lub wklęsłym dnie, lekko wychylonej u góry i zaopatrzonej w trzy małe uszka zwisające z wylewu i służące do zawieszenia. Takie lampki znajdowane są w dużej liczbie w kościołach, poczynając od [[V]] wieku. Drugi typ lampek, mniej liczny, różni się głównie obecnością stopki, która nadaje im kształt szerokich kielichów, chociaż mają również zwisające z wylewu uszka. W obu rodzajach lampek można spotkać przylepione w środku do dna rurkowate naczynie, zazwyczaj sięgające nie wyżej niż połowy wysokości. Jest to gniazdo knota, który w ten sposób zawsze wystawał ponad warstwę wody wypełniającej dolną część lampki<ref>Plansza eksponowana w ramach wystawy "Mitreum w Hawarte. Ostatnie arcydzieła mistrzów antyku"</ref>.}}
== Galeria ==
<gallery caption="Lampki oliwne" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
<gallery caption="Lampki oliwne" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Plik:Carthage-lamp1711.jpeg|Lampka oliwna, w centrum zdobienie przedstawiające skaczącego królika/zająca, ([[IV]]-[[V]] wiek)
Plik:Carthage-lamp1711.jpeg|Lampka oliwna, w centrum zdobienie przedstawiające skaczącego królika/zająca, ([[IV]]-[[V]] wiek)
Plik:Almanach-Szklane lampki olejne.jpeg|Dwa, najpopularniejsze typy szklanych lampek olejnych od [[V]] wieku.
Plik:Almanach-Lampka_olejowa-XIV.jpeg|Lampka oliwna, ([[XIV]] wiek)
Plik:Almanach-Lampa_oliwna-XIV-XV.jpeg|Lampka oliwna z podwójnym kołnierzem, ([[XIV]]-[[XV]] wiek)
Plik:Almanach-Lampka_oliwna-XV.jpeg|Gliniana lampka oliwna, ([[XV]] wiek)
Plik:Almanach-Lampka_loliwna_2-XV.jpeg|Gliniana lampka oliwna, ([[XV]] wiek)
Plik:91-000808-02.jpeg|Lampa oliwna - "Akrobata", ([[XVI]] wiek)
Plik:91-000808-02.jpeg|Lampa oliwna - "Akrobata", ([[XVI]] wiek)
Plik:Parable-of-the-Wise-and-Foolish-Virgins.big.jpeg|Przypowieść o mądrych i nieroztropnych pannach, 1616r. ([[XVII]] wiek)
Plik:Parable-of-the-Wise-and-Foolish-Virgins.big.jpeg|Przypowieść o mądrych i nieroztropnych pannach, 1616r. ([[XVII]] wiek)
</gallery>
</gallery>
== Patrz również ==
* [[Lampka łojowa]]
== Bibliografia ==
<references/>
<br>
[[Kategoria:Utensylia]]

Aktualna wersja na dzień 16:17, 13 sie 2013

Information icon4.svg

To jest tylko zalążek artykułu. Jeśli posiadasz wystarczającą wiedzę i materiały źródłowe, pomóż go nam rozwinąć!
Pamiętaj jednak o zasadach edycji artykułów.

Lampki oliwne są jedną z najstarszych, znaną człowiekowi, metod sztucznego oświetlenia otoczenia. Zapewne starszą niż świece a jedynie młodszą od ognisk i pochodni. Często są tożsame z innym typem oświetlenia - lampkami łojowymi. Różnica wynika głównie z budowy i możliwości danej kultury do pozyskiwania oliwy.

Ilustracja 1
Quote-alpha.png
Pod koniec IV wieku pojawiają się jako nowość lampki ze szkła. Były one oszczędniejsze w użyciu, ponieważ warstwa oliwy zasilająca knot unosiła się na powierzchni wody wypełniającej większość naczynia. Świeciły także jaśniej - dzięki odblaskowi światła od wody, promieniującymi przez szklane ścianki. W Hawarte występują dwa typy szklanych lampek (patrz ilustracja 1). Jeden z nich ma kształt lampki na płaskim lub wklęsłym dnie, lekko wychylonej u góry i zaopatrzonej w trzy małe uszka zwisające z wylewu i służące do zawieszenia. Takie lampki znajdowane są w dużej liczbie w kościołach, poczynając od V wieku. Drugi typ lampek, mniej liczny, różni się głównie obecnością stopki, która nadaje im kształt szerokich kielichów, chociaż mają również zwisające z wylewu uszka. W obu rodzajach lampek można spotkać przylepione w środku do dna rurkowate naczynie, zazwyczaj sięgające nie wyżej niż połowy wysokości. Jest to gniazdo knota, który w ten sposób zawsze wystawał ponad warstwę wody wypełniającej dolną część lampki[1].

Galeria[edytuj]

  • Lampki oliwne

  • Lampka oliwna, w centrum zdobienie przedstawiające skaczącego królika/zająca, (IV-V wiek)

  • Dwa, najpopularniejsze typy szklanych lampek olejnych od V wieku.

  • Lampka oliwna, (XIV wiek)

  • Lampka oliwna z podwójnym kołnierzem, (XIV-XV wiek)

  • Gliniana lampka oliwna, (XV wiek)

  • Gliniana lampka oliwna, (XV wiek)

  • Lampa oliwna - "Akrobata", (XVI wiek)

  • Przypowieść o mądrych i nieroztropnych pannach, 1616r. (XVII wiek)

Patrz również[edytuj]

Bibliografia[edytuj]

  1. ↑ Plansza eksponowana w ramach wystawy "Mitreum w Hawarte. Ostatnie arcydzieła mistrzów antyku"


Źródło: „https://almanach.historyczny.org/wiki/?title=Lampka_oliwna&oldid=6052”