Wielcy mistrzowie Templariuszy

Poniżej przedstawiam spis wielkich mistrzów Templariuszy wraz z krótkimi notkami o nich samych i wydarzeniach, jakie miały miejsce za ich kadencji.

Hugon z Payns (1119-1136)

Pochodził z Szampanii. W 1118 roku składa śluby czystości. W 1119 roku staje się pierwszym wielkim mistrzem zakonu templariuszy. Główne wydarzenia za jego panowania:

- spisanie łacińskiej reguły zakonu (synod w Troyes) - poparcie Św. Bernarda w "De Laude Novae Militiae" - budowa "zaplecza" w europie

Robert z Craon (1136-1149)

Pochodził z Andegawenii. Rycerzem zakonu był przynajmniej od 1127 roku. Według Wilhelma z Tyru był to "człek pobożny, pokładający ufność w Panu; znakomity rycerz, wybornie władający orężem, szlachetnej postawy i uczynków". Główne wydarzenia za jego panowania:

- założenie przyczółków na pograniczu Amańskim - bulle "Omne Datum Optimum", "Milites Templi" i "Militia Dei" - liczne nadania na rzecz zakonu w europie - darowizny w outremer (m.in. Krak de Chevaliers)

Ewerard z Les Barres (1149-1152)

Blisko związany z dworem francuskim. Przez większość czasu przebywał we Francji. Według Odona z Deuil "czczony być winien za pobożność i za to, iż świecił szlachetnym przykładem" Był jednym z niewielu uczestników II wyprawy krzyżowej, który nie stracił dobrej reputacji. W 1152 roku złożył swój urząd i został mnichem w Clairvaux. Główne wydarzenia za jego panowania:

- zakon otrzymuje twierdzę w Gazie - oblężenie Askalonu

Bernard z Tremelay (1153)

Pochodził prawdopodobnie z burgundzkiego rodu spod Dijon. Zmarł podczas wygranego ataku na Askalon. Główne wydarzenia za jego panowania:

- zdobycie Askalonu

Bertrand z Blancfort (1156-1169)

W latach 1157-1159 w niewoli muzułmańskiej Według Wilhelma z Tyru człowiek "pobożny i bogobojny" Główne wydarzenia za jego panowania:

- reguła wzbogacona o statuty organizacyjne (Les Retraits)

Filip z Nabulusu (1169-1171)

Jedyny wielki mistrz pochodzący ze wschodu (jego ród wywodził się z Pikardi). Wstąpił do zakonu w styczniu 1166 roku. Wsławił się udanymi ekspedycjami na Egipt. Wybrany na mistrza pod naciskiem króla Almaryka. Zrzekł się funkcji w 1171 roku ruszając z misją dyplomatyczną do Konstantynopola. Zmarł w tym samym roku. Główne wydarzenia za jego panowania:

- wzbogacenie reguły o statuty dotyczące życia codziennego, kapituł i pokut

Odon z Saint-Amand (1171-1179)

Również protegowany króla Almaryka (choć nie tak wierny jak poprzednik). Kojarzony z początkiem pychy i dumy wśród templariuszy. Wilhelm z Tyru opisuje go jako "męża nikczemnego, dumnego i wyniosłego, nie lękającego się Boga, nie mającego czci dla człowieka a nozdrza rozdymał mu poryw gniewu". Pojmany do niewoli muzułmańskiej w 1179 roku, gdzie zginął.

Arnold z La Tour (1181-1184)

Doświadczony templariusz, który od 1167 roku był mistrzem Hiszpanii i Prowansji. Nieuwikłany w politykę na wschodzie, wsławił się jako rozjemca między zwaśnionymi stronami w outremer. W 1184 roku zabiegał o wsparcie, które miało by pozwolić stawić czoła Saladynowi, konsolidującemu islam. Zmarł w trakcie podróży 30.IX.1184 roku w Weronie.

Gerard z Ridefort (1185-1189)

Rycerz flamandzkiego lub anglonormańskiego pochodzenia. Dzięki związkom z hrabią Trypolisu - Rajmundem III szybko piął się ku karierze. Jako wielki mistrz kojarzony z fatalnymi decyzjami. Porażka pod Hittinem, za którą odpowiedzialność zrzucano na niego była prawdopodobnie początkiem upadku królestwa. Poległ podczas oblężenia Akki w październiku 1189 roku Główne wydarzenia za jego panowania:

- wielka porażka pod Hittinem

Robert z Sable (1191-1193)

Możny andegaweński, wasal Ryszarda Lwie Serce. Uczestnik III krucjaty. Główne wydarzenia za jego panowania:

- przeniesienie kwatery do Akki - zajęcie Cypru

Gilbert Erail (1194-1200)

Od 1183 był Wielkim Komandorem Jerozolimy. W latach 1185-1190 mistrz Hiszpanii i Prowansji.

Filip z Les Plessis (1201-1209)

Pochodził z Andegawenii. Przybył na wschód z III wyprawą krzyżową. Dzielnie odpierał ataki na zakon i zarzuty o pychę i niespełnianie założonej roli. Starał się nie zawierać sojuszy z muzułmanami, lecz prowadzić regularną walkę. Zmarł 12.XI.1209 roku.

Wilhelm z Chartres (1210-1219)

Wiadomo, że pochodził z rodu związamego z zakonem. Zmarł podczas wyprawy do Egiptu.

Piotr z Montaigu (1219-1232)

Pochodził z Clermont w Owernii. Jedne z jego braci, Garin, został wielkim mistrzem szpitalników; drugi, Eustorgiusz, arcybiskupem Nikozji. W latach 1206-1212 był mistrzem Hiszpanii i Prowansji. Główne wydarzenia za jego panowania:

- kampania egipska - zbudowanie Atlitu

Armand z Perigord (1232-1244)

Pochodził z Gujenny Preceptor Sycylii i Kalabrii. Zaginął podczas klęski pod La Forbie Główne wydarzenia za jego panowania:

- budowa twierdzy Safad - bitwa pod La Forbie

Wilhelm z Sonnac (1247-1250)

Preceptor Akwitanii Poległ podczas walk z Egipcjanami. Główne wydarzenia za jego panowania:

- bitwa o Al-Mansurę

Renald z Vichiers (1250-1265)

Protegowany króla francuzkiego. W 1240 komandor Akki. W latach 1241-1248 komandor Świątyni we Francji. Za samodzielne paktowanie z muzułmanami upokorzony przez króla francuzkiego. Główne wydarzenia za jego panowania:

- poszerzenie reguły o nowe przepisy pokutne

Tomasz Berard (1266-1273)

Od początku piastowania funkcji mistrza zakonu nawoływał zachód do wsparcia. Główne wydarzenia za jego panowania:

- początek rozpadu enklaw zakonu - budowa Zamku Pielgrzyma - utrata wielu fortec, m.in. Safadu

Wilhelm z Beaujeu (1273-1291)

Preceptor południowych Włoch i Sycylii. Krewny Karola Andegaweńskiego. Nim został mistrzem zakonu walczył w outremer i dostał się do niewoli. Za kierowanie się własnymi interesami i duże zaangażowanie w politykę, zakon za jego czasów stał się silnie krytykowany. Większość potyczek, w których brali udział zakonnicy, związanych było z tą właśnie polityką i nie dotyczyło muzułmanów. Główne wydarzenia za jego panowania:

- utrata Akki

Tybald Gaudin (1291-1293)

Służył na wschodzie ponad 30 lat. Będąc wybieranym wielkim mistrzem, był najprawdopodobniej najbardziej doświadczonym templariuszem w outremer. Za jego czasów zakon stracił ostatnie twierdze. On sam starał się o wsparcie z Cypru. Niczego jednak nie wskórał.

Jakub z Molay (1293-1314)

Pochodził z Burgundii. Wstąpił do zakonu w 1265 roku w Beaune. Starał się pozyskać sprzymierzeńców dla zakonu i nie poddać go połączeniu z innymi zakonami rycerskimi. Nie zdołał ochronić templariuszy przed pragnącym przejąć ich bogactwa królem Francji. Spłonął na stosie, oskarżony o herezje. Był ostatnim wielkim mistrzem templariuszy. Główne wydarzenia za jego panowania:

- kasata zakonu (bulla Vox in Excelso) i przekazanie majątku szpitalnikom (bulla Ad Providam)

---

Bibliografia:

• Malcolm Barber, "Templariusze", PIW, Warszawa, 1999