Lukrecja

Już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie uchodziła za bardzo skuteczny lek. Uważano też, że jej korzeń posiada magiczną moc. Wysoko ceniona była w medycynie chińskiej. Cesarz Shen Nung (ok. 3000 lat p.n.e.) zaliczył ją do roślin leczniczych. Do medycyny europejskiej wprowadzono lukrecję w XIII w. W średniowiecznej Europie z gotowanego korzenia otrzymywano ciemną i gęstą masę, którą formowano w pałeczki (lukrecję). W XVI i XVII wieku Hieronymus Bock (botanik) i Matthiolus używali korzeń lukrecji jako środek wykrztuśny oraz w leczeniu chorób wątroby, żołądka, nerek i pęcherza moczowego. Współczesne badania potwierdziły silne przeciwzapalne właściwości wyciągów z lukrecji. Obecnie Lukrecja przeżywa swój renesans, prowadzone są badania nad jej właściwościami w leczeniu wrzodów żołądka czy hamowania rozwoju raka wątroby, została uznana za roślinę roku 2012 (wyboru dokonał zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech oraz przedstawiciele WWF).

Jeden ze składników korzenia lukrecji - Glicyryzyna - jest 50 razy słodszy od sacharozy.

Zastosowanie historyczne

Lukrecja (lub preparaty pochodne) była stosowana jako:

• przez Egipcjan w III w. p.n.e. jako lek od kaszlu,
• "była używane przed wiekami przez starożytnych lekarzy greckich i egipskich w infekcjach gardła – leczyło kaszel, chrypkę i astmę” - profesor Johannes Mayer, ekspert od historii leczniczej i botaniki na Uniwersytecie Würzburg,
• w Indiach jako afrodyzjak,
• stosowano również różne preparaty lukrecji w leczeniu choroby wrzodowej żołądka, przewlekłego zapalenia wątroby i w zapobieganiu nowotworom wątroby

Właściwości

Preparaty z korzenia lukrecji posiadają działanie:

• antyalergiczne,
• immunostymulujące,
• przeciwłojotokowe,
• wykrztuśne,
• antyzapalne,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwwirusowe,
• moczopędne,
• antyobrzękowe,
• redukujące zaczerwienienia,
• antyoksydacyjne,
• łagodzące,
• nieznacznie podnosi również ciśnienie krwi.

Z punktu widzenia kosmetyki, ekstrakt z korzenia lukrecji posiada silne własności wiązania wody w skórze, redukuje zewnętrzne stany zapalne, efekty starzenia skóry. Nawilża ją i wygładza, pomaga zredukować widoczność plam starczych. Wedle ostatnich badań, wykazuje również właściwości wspomagające leczenie oparzeń skóry.

Ciekawostki

• W 1305 roku, król angielski Edward I opodatkował eksportowaną lukrecję, aby uzyskać środki na remont London Bridge.
• Większość słodyczy z lukrecją w nazwie, zawdzięcza swój smak w rzeczywistości anyżowi.

„	….Gasi pragnienie, gdy trzyma się go w ustach…	”
— o korzeniu lukrecji pisał Theofrastus z Lesbos gdzieś około 310 r. p.n.e.

Przepisy

Nalewka lukrecjowa

• 5 łyżek drobno pociętego korzenia lukrecji
• 1,5 szklanki spirytusu
• 1,5 szklanki wody
• 1/3 szklanki cukru

Korzeń lukrecji bardzo dokładnie umyć, pokroić drobno. Lukrecję umieścić w gąsiorku, zalać spirytusem, dokładnie zamknąć, odstawić na 7 dni. Wodę przegotować, rozpuścić w niej cukier, schłodzić, dodać do gąsiorka i odstawić na kolejne 7 dni i kilkakrotnie mieszając. Nalewkę bardzo dokładnie przefiltrować, przelać do butelek, odstawić szczelnie zamknięty na okres 6 miesięcy aby trunek nabrał właściwego smaku i zapachu.

Wywar z lukrecji

Umyte korzenie, rozdrabniamy przez ciecie i rozgniatanie (możliwie do pojedynczych włókien) - tak powstała masę gotujemy przez 20-30 min w wodzie. Ilość wody dobieramy tak by cała sucha masa w miarę swobodnie w niej pływała. Po pierwszym gotowaniu zlewamy powstały wywar i ponownie zalewamy korzenie lukrecji mniejsza, niż poprzednio, ilością wody - tak by tylko przykryła zawartość naczynia. Ponownie gotujemy mieszaninę przez 20-30 min. i zlewamy wywar - korzenie możemy już wyrzucić.

Wywar z obu gotowań łączymy i odstawiamy na kilka godzin. Ma dnie powinien powstać osad, którego pozbywamy się delikatnie zlewając czysty płyn do innego naczynia. Następnie przesączamy wywar przez len (lub inny naturalny materiał - np. gazę) - tak by uzyskać możliwie czysty preparat. Całość ponownie gotujemy na wolnym ogniu, w celu zredukowania do 1/4 objętości.

Patrz dalej

• "Lukrecja - słodkie zioło"
• "Kilka słów o lukrecji"
• "O korzeniu lukrecji"
• "Fitoterapia chorób przewodu pokarmowego"
• "Licorice Heals the Gastro Intestinal Tract" (ang.)