Lak: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Almanach-Pieczec-XV.jpeg|thumb|Składana pieczęć i jej odcisk w laku ([[XV]] wiek)]] | [[Plik:Almanach-Pieczec-XV.jpeg|thumb|Składana pieczęć i jej odcisk w laku ([[XV]] wiek)]] | ||
[[Lak]] jest jednorodną substancją uzyskującą stan płynny w temperaturze od kilkudziesięciu to kilkuset stopni Celsiusza (np. w płomieniu [[Świeca|świecy]]) wykorzystywaną do znakowania listów, uszczelniania butelek oraz jako klej. Jego skład i właściwości są bardzo różnorodne, głównie ze względu na zmiany jakie wprowadzano w recepturach [[Lak|laku]] wraz z pojawianiem się nowych surowców i technologii. | [[Lak]] jest jednorodną substancją uzyskującą stan płynny w temperaturze od kilkudziesięciu to kilkuset stopni Celsiusza (np. w płomieniu [[Świeca|świecy]]) wykorzystywaną do znakowania listów, uszczelniania butelek oraz jako klej. Jego skład i właściwości są bardzo różnorodne, głównie ze względu na zmiany jakie wprowadzano w recepturach [[Lak|laku]] wraz z pojawianiem się nowych surowców i technologii. | ||
{{Uwaga|[[Lak]] nie jest tym samym co [[Laka|laka]] - żywica drzewa lakowego}} | |||
Obecnie spotykany [[Lak|lak]] jest błyszcząca substancją, na pierwszy rzut oka może kojarzyć się z parafiną, występująca w szerokiej gamie kolorów i charakteryzującą się względną kruchością. Stosowany jest głównie dekoracyjnie do stemplowania zaproszeń, dyplomów i uszczelniania korków od butelek (przeważnie w wypadku wyrobu win na domową skalę). | Obecnie spotykany [[Lak|lak]] jest błyszcząca substancją, na pierwszy rzut oka może kojarzyć się z parafiną, występująca w szerokiej gamie kolorów i charakteryzującą się względną kruchością. Stosowany jest głównie dekoracyjnie do stemplowania zaproszeń, dyplomów i uszczelniania korków od butelek (przeważnie w wypadku wyrobu win na domową skalę). | ||
Aktualna wersja na dzień 11:56, 22 gru 2015
Lak jest jednorodną substancją uzyskującą stan płynny w temperaturze od kilkudziesięciu to kilkuset stopni Celsiusza (np. w płomieniu świecy) wykorzystywaną do znakowania listów, uszczelniania butelek oraz jako klej. Jego skład i właściwości są bardzo różnorodne, głównie ze względu na zmiany jakie wprowadzano w recepturach laku wraz z pojawianiem się nowych surowców i technologii.
Obecnie spotykany lak jest błyszcząca substancją, na pierwszy rzut oka może kojarzyć się z parafiną, występująca w szerokiej gamie kolorów i charakteryzującą się względną kruchością. Stosowany jest głównie dekoracyjnie do stemplowania zaproszeń, dyplomów i uszczelniania korków od butelek (przeważnie w wypadku wyrobu win na domową skalę).
Skład historyczny[edytuj]
Główna zmiana w składzie laku nastąpiła po otwarciu szlaków handlowych pomiędzy Europą a Indiami. Do tego okresu, w średniowieczu i wcześniej, podstawowym materiałem był wosk pszczeli i wenecka terpentyna (zielono-żółty ekstrakt z modrzewia europejskiego). Najwcześniejsze formy laku nie były barwione, w późniejszym okresie używano cynobru. Od XVI wieku najpopularniejszą substancją bazową stał się szelak w połączeniu z terpentyną, żywicami, kredą lub gipsem oraz dodatkami barwiącymi (ciągle najpopularniejszy był cynober lub minia ołowiowa). Ilość wypełniacza w postaci kredy decydowała czy lak będzie gorszej jakości, stosowany do uszczelniania (np. butelek z winem) czy, lepszej jakości, do sygnowania dokumentów. W niektórych wypadkach, jak przy znacznych rozmiarów pieczęciach na publicznych dokumentach - ciągle używano wosku pszczelego. Okazjonalnie lak pieczęciowy mógł być perfumowany ambrą, piżmem lub innymi zapachami.[1]
Po 1866 roku było w użytku kilka kolorów laku: złoty (uzyskiwany z miki), niebieski (błękit kobaltowy lub błękit miedzi), czarny (sadza), biały (biel ołowiowa), żółty (Schuetteite), zielony (grynszpan). Prócz walorów ozdobnych znaleziono praktyczne zastosowanie barwienia laku i tak np. Korona Brytyjska przyporządkowała różne kolory pieczęci lakowych do poszczególnych typów dokumentów.
Przypisy[edytuj]
- ↑ Tomlinson, C., ed. (1866). "Tomlinson's Cyclopaedia of Useful Arts". Londyn: Virtue & Co. Tom II, strona 495.
