Lukrecja: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Zastosowanie) |
m (→Przepisy) |
||
| (Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie uchodziła za bardzo skuteczny lek. Uważano też, że jej korzeń posiada magiczną moc. Wysoko ceniona była w medycynie chińskiej. Cesarz Shen Nung (ok. 3000 lat p.n.e.) zaliczył ją do roślin leczniczych. Do medycyny europejskiej wprowadzono lukrecję w [[XIII]] w. W średniowiecznej Europie z gotowanego korzenia otrzymywano ciemną i gęstą masę, którą formowano w pałeczki (lukrecję). W [[XVI]] i [[XVII]] wieku [[:pl:Hieronim_Bock|Hieronymus Bock]] (botanik) i Matthiolus używali korzeń lukrecji jako środek wykrztuśny oraz w leczeniu chorób wątroby, żołądka, nerek i pęcherza moczowego. Współczesne badania potwierdziły silne przeciwzapalne właściwości wyciągów z lukrecji. Obecnie Lukrecja przeżywa swój renesans, prowadzone są badania nad jej właściwościami w leczeniu wrzodów żołądka czy hamowania rozwoju raka wątroby<ref name="panacea"/>, została uznana za roślinę roku 2012 (wyboru dokonał zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech oraz przedstawiciele WWF)<ref name="roty"/>. | Już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie uchodziła za bardzo skuteczny lek. Uważano też, że jej korzeń posiada magiczną moc. Wysoko ceniona była w medycynie chińskiej. [[:pl:Shennong|Cesarz Shen Nung]] (ok. 3000 lat p.n.e.) zaliczył ją do roślin leczniczych. Do medycyny europejskiej wprowadzono lukrecję w [[XIII]] w. W średniowiecznej Europie z gotowanego korzenia otrzymywano ciemną i gęstą masę, którą formowano w pałeczki (lukrecję). W [[XVI]] i [[XVII]] wieku [[:pl:Hieronim_Bock|Hieronymus Bock]] (botanik) i Matthiolus używali korzeń lukrecji jako środek wykrztuśny oraz w leczeniu chorób wątroby, żołądka, nerek i pęcherza moczowego. Współczesne badania potwierdziły silne przeciwzapalne właściwości wyciągów z lukrecji. Obecnie Lukrecja przeżywa swój renesans, prowadzone są badania nad jej właściwościami w leczeniu wrzodów żołądka czy hamowania rozwoju raka wątroby<ref name="panacea"/>, została uznana za roślinę roku 2012 (wyboru dokonał zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech oraz przedstawiciele WWF)<ref name="roty">{{cytuj stronę | url = http://dziecisawazne.pl/lukrecja-roslina-2012-roku/ | tytuł = Lukrecja rośliną 2012 roku | autor = Karolina Ślusarczyk | data = 22.02 2012 | język = pl | data dostępu = 2012-08-15}}</ref>. | ||
== Zastosowanie == | Jeden ze składników korzenia [[Lukrecja|lukrecji]] - Glicyryzyna - jest 50 razy słodszy od [[:pl:Sacharoza|sacharozy]]. | ||
== Zastosowanie historyczne == | |||
Lukrecja (lub preparaty pochodne) była stosowana jako: | Lukrecja (lub preparaty pochodne) była stosowana jako: | ||
| Linia 8: | Linia 10: | ||
* w Indiach jako afrodyzjak,<ref name="panacea"/> | * w Indiach jako afrodyzjak,<ref name="panacea"/> | ||
* stosowano również różne preparaty lukrecji w leczeniu choroby wrzodowej żołądka, przewlekłego zapalenia wątroby i w zapobieganiu nowotworom wątroby<ref name="panacea"/> | * stosowano również różne preparaty lukrecji w leczeniu choroby wrzodowej żołądka, przewlekłego zapalenia wątroby i w zapobieganiu nowotworom wątroby<ref name="panacea"/> | ||
== Właściwości == | |||
Preparaty z korzenia [[Lukrecja|lukrecji]] posiadają działanie<ref name="roty"/>: | |||
* antyalergiczne, | |||
* immunostymulujące, | |||
* przeciwłojotokowe, | |||
* wykrztuśne, | |||
* antyzapalne, | |||
* przeciwbakteryjne, | |||
* przeciwwirusowe, | |||
* moczopędne, | |||
* antyobrzękowe, | |||
* redukujące zaczerwienienia, | |||
* antyoksydacyjne, | |||
* łagodzące, | |||
* nieznacznie podnosi również ciśnienie krwi. | |||
Z punktu widzenia kosmetyki, ekstrakt z korzenia [[Lukrecja|lukrecji]] posiada silne własności wiązania wody w skórze, redukuje zewnętrzne stany zapalne, efekty starzenia skóry. Nawilża ją i wygładza, pomaga zredukować widoczność plam starczych.<ref>[http://www.nailsmag.com/article/1076/secret-ingredient-licorice-root "Secret Ingredient: Licorice Root"]</ref> Wedle ostatnich badań, wykazuje również właściwości wspomagające leczenie oparzeń skóry.<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.sciencedaily.com/releases/2010/01/100104101215.htm | tytuł = Licorice Root: Trip to the Candy Store Might Help Ward Off Rare, but Deadly Infections | data = 4.01.2010 | praca = ScienceDaily | język = en | data dostępu = 2012-08-17}}</ref> | |||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| Linia 15: | Linia 36: | ||
{{Cytat duży|….Gasi pragnienie, gdy trzyma się go w ustach…|o korzeniu lukrecji pisał Theofrastus z Lesbos gdzieś około 310 r. p.n.e.}} | {{Cytat duży|….Gasi pragnienie, gdy trzyma się go w ustach…|o korzeniu lukrecji pisał Theofrastus z Lesbos gdzieś około 310 r. p.n.e.}} | ||
== Przepisy == | == Przepisy == | ||
| Linia 28: | Linia 47: | ||
Korzeń lukrecji bardzo dokładnie umyć, pokroić drobno. Lukrecję umieścić w gąsiorku, zalać spirytusem, dokładnie zamknąć, odstawić na 7 dni. Wodę przegotować, rozpuścić w niej cukier, schłodzić, dodać do gąsiorka i odstawić na kolejne 7 dni i kilkakrotnie mieszając. Nalewkę bardzo dokładnie przefiltrować, przelać do butelek, odstawić szczelnie zamknięty na okres 6 miesięcy aby trunek nabrał właściwego smaku i zapachu. | Korzeń lukrecji bardzo dokładnie umyć, pokroić drobno. Lukrecję umieścić w gąsiorku, zalać spirytusem, dokładnie zamknąć, odstawić na 7 dni. Wodę przegotować, rozpuścić w niej cukier, schłodzić, dodać do gąsiorka i odstawić na kolejne 7 dni i kilkakrotnie mieszając. Nalewkę bardzo dokładnie przefiltrować, przelać do butelek, odstawić szczelnie zamknięty na okres 6 miesięcy aby trunek nabrał właściwego smaku i zapachu. | ||
=== Wywar z lukrecji === | |||
Umyte korzenie, rozdrabniamy przez ciecie i rozgniatanie (możliwie do pojedynczych włókien) - tak powstała masę gotujemy przez 20-30 min w wodzie. Ilość wody dobieramy tak by cała sucha masa w miarę swobodnie w niej pływała. Po pierwszym gotowaniu zlewamy powstały wywar i ponownie zalewamy korzenie lukrecji mniejsza, niż poprzednio, ilością wody - tak by tylko przykryła zawartość naczynia. Ponownie gotujemy mieszaninę przez 20-30 min. i zlewamy wywar - korzenie możemy już wyrzucić. | |||
Wywar z obu gotowań łączymy i odstawiamy na kilka godzin. Ma dnie powinien powstać osad, którego pozbywamy się delikatnie zlewając czysty płyn do innego naczynia. Następnie przesączamy wywar przez len (lub inny naturalny materiał - np. gazę) - tak by uzyskać możliwie czysty preparat. Całość ponownie gotujemy na wolnym ogniu, w celu zredukowania do 1/4 objętości. | |||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||
Aktualna wersja na dzień 12:09, 17 sie 2012
Już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie uchodziła za bardzo skuteczny lek. Uważano też, że jej korzeń posiada magiczną moc. Wysoko ceniona była w medycynie chińskiej. Cesarz Shen Nung (ok. 3000 lat p.n.e.) zaliczył ją do roślin leczniczych. Do medycyny europejskiej wprowadzono lukrecję w XIII w. W średniowiecznej Europie z gotowanego korzenia otrzymywano ciemną i gęstą masę, którą formowano w pałeczki (lukrecję). W XVI i XVII wieku Hieronymus Bock (botanik) i Matthiolus używali korzeń lukrecji jako środek wykrztuśny oraz w leczeniu chorób wątroby, żołądka, nerek i pęcherza moczowego. Współczesne badania potwierdziły silne przeciwzapalne właściwości wyciągów z lukrecji. Obecnie Lukrecja przeżywa swój renesans, prowadzone są badania nad jej właściwościami w leczeniu wrzodów żołądka czy hamowania rozwoju raka wątroby[1], została uznana za roślinę roku 2012 (wyboru dokonał zespół naukowców z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech oraz przedstawiciele WWF)[2].
Jeden ze składników korzenia lukrecji - Glicyryzyna - jest 50 razy słodszy od sacharozy.
Zastosowanie historyczne[edytuj]
Lukrecja (lub preparaty pochodne) była stosowana jako:
- przez Egipcjan w III w. p.n.e. jako lek od kaszlu,[1]
- "była używane przed wiekami przez starożytnych lekarzy greckich i egipskich w infekcjach gardła – leczyło kaszel, chrypkę i astmę” - profesor Johannes Mayer, ekspert od historii leczniczej i botaniki na Uniwersytecie Würzburg[2],
- w Indiach jako afrodyzjak,[1]
- stosowano również różne preparaty lukrecji w leczeniu choroby wrzodowej żołądka, przewlekłego zapalenia wątroby i w zapobieganiu nowotworom wątroby[1]
Właściwości[edytuj]
Preparaty z korzenia lukrecji posiadają działanie[2]:
- antyalergiczne,
- immunostymulujące,
- przeciwłojotokowe,
- wykrztuśne,
- antyzapalne,
- przeciwbakteryjne,
- przeciwwirusowe,
- moczopędne,
- antyobrzękowe,
- redukujące zaczerwienienia,
- antyoksydacyjne,
- łagodzące,
- nieznacznie podnosi również ciśnienie krwi.
Z punktu widzenia kosmetyki, ekstrakt z korzenia lukrecji posiada silne własności wiązania wody w skórze, redukuje zewnętrzne stany zapalne, efekty starzenia skóry. Nawilża ją i wygładza, pomaga zredukować widoczność plam starczych.[3] Wedle ostatnich badań, wykazuje również właściwości wspomagające leczenie oparzeń skóry.[4]
Ciekawostki[edytuj]
- W 1305 roku, król angielski Edward I opodatkował eksportowaną lukrecję, aby uzyskać środki na remont London Bridge.
- Większość słodyczy z lukrecją w nazwie, zawdzięcza swój smak w rzeczywistości anyżowi.
| „ | ….Gasi pragnienie, gdy trzyma się go w ustach… |
” |
| — o korzeniu lukrecji pisał Theofrastus z Lesbos gdzieś około 310 r. p.n.e. | ||
Przepisy[edytuj]
Nalewka lukrecjowa[5][edytuj]
- 5 łyżek drobno pociętego korzenia lukrecji
- 1,5 szklanki spirytusu
- 1,5 szklanki wody
- 1/3 szklanki cukru
Korzeń lukrecji bardzo dokładnie umyć, pokroić drobno. Lukrecję umieścić w gąsiorku, zalać spirytusem, dokładnie zamknąć, odstawić na 7 dni. Wodę przegotować, rozpuścić w niej cukier, schłodzić, dodać do gąsiorka i odstawić na kolejne 7 dni i kilkakrotnie mieszając. Nalewkę bardzo dokładnie przefiltrować, przelać do butelek, odstawić szczelnie zamknięty na okres 6 miesięcy aby trunek nabrał właściwego smaku i zapachu.
Wywar z lukrecji[edytuj]
Umyte korzenie, rozdrabniamy przez ciecie i rozgniatanie (możliwie do pojedynczych włókien) - tak powstała masę gotujemy przez 20-30 min w wodzie. Ilość wody dobieramy tak by cała sucha masa w miarę swobodnie w niej pływała. Po pierwszym gotowaniu zlewamy powstały wywar i ponownie zalewamy korzenie lukrecji mniejsza, niż poprzednio, ilością wody - tak by tylko przykryła zawartość naczynia. Ponownie gotujemy mieszaninę przez 20-30 min. i zlewamy wywar - korzenie możemy już wyrzucić.
Wywar z obu gotowań łączymy i odstawiamy na kilka godzin. Ma dnie powinien powstać osad, którego pozbywamy się delikatnie zlewając czysty płyn do innego naczynia. Następnie przesączamy wywar przez len (lub inny naturalny materiał - np. gazę) - tak by uzyskać możliwie czysty preparat. Całość ponownie gotujemy na wolnym ogniu, w celu zredukowania do 1/4 objętości.
Przypisy[edytuj]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 prof. dr hab. med. Konstanty Zbigniew Korolkiewicz: Fitoterapia chorób przewodu pokarmowego - Lukrecja (pol.). W: Panacea Nr 1 (22) [on-line]. Publikacja: 03.2008. [dostęp 2012-08-17]. ss. strony: 14-17.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Karolina Ślusarczyk: Lukrecja rośliną 2012 roku (pol.). Publikacja: 22.02 2012. [dostęp 2012-08-15].
- ↑ "Secret Ingredient: Licorice Root"
- ↑ Licorice Root: Trip to the Candy Store Might Help Ward Off Rare, but Deadly Infections (ang.). W: ScienceDaily [on-line]. Publikacja: 4.01.2010. [dostęp 2012-08-17].
- ↑ Nalewka Lukrecjowa
Patrz dalej[edytuj]
- "Lukrecja - słodkie zioło"
- "Kilka słów o lukrecji"
- "O korzeniu lukrecji"
- "Fitoterapia chorób przewodu pokarmowego"
- "Licorice Heals the Gastro Intestinal Tract" (ang.)
