Piernik: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
Do [[piernik|piernika]] stosuje się różne przyprawy takie jak cynamon, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon, anyż, goździki czy pieprz, od którego wzięła się nazwa piernik ("pierny" – "pieprzny"). | Do [[piernik|piernika]] stosuje się różne przyprawy takie jak cynamon, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon, anyż, goździki czy pieprz, od którego wzięła się nazwa piernik ("pierny" – "pieprzny"). | ||
"Pierniki podawano jako zakąski do alkoholu, wina, wódki. Ze względu na długi termin przechowywania wypieki towarzyszyły rycerzom na wyprawach wojennych czy pielgrzymom udającym się do sanktuariów. Miały wzmacniać, dostarczać energii. Według zasad dietetyki humoralnej, dodanie piernika do potrawy, na przykład ryby, mogło zniwelować jej "zimne" właściwości. Pierniki, poprzez obecność miodu i pikantnych korzeni, miały zatem działanie rozgrzewające, szczególnie pożądane zimową porą."<ref>{{cite web |last1=Kornelia Jędrzejewska |first1=Anna |title=Z apteki na stół: pierniki przez stulecia |url=https://kopalniawiedzy.pl/wywiad/pierniki-piernikarstwo-historia-Muzeum-Torunskiego-Piernika-Anna-Kornelia-Jedrzejewska,33081,1 |website=Kopalnia Wiedzy |accessdate=1 March 2021 |ref=piernik100}}</ref> | "Pierniki podawano jako zakąski do alkoholu, wina, wódki. Ze względu na długi termin przechowywania wypieki towarzyszyły rycerzom na wyprawach wojennych czy pielgrzymom udającym się do sanktuariów. Miały wzmacniać, dostarczać energii. Według zasad dietetyki humoralnej, dodanie piernika do potrawy, na przykład ryby, mogło zniwelować jej "zimne" właściwości. Pierniki, poprzez obecność miodu i pikantnych korzeni, miały zatem działanie rozgrzewające, szczególnie pożądane zimową porą."<ref name=piernik100>{{cite web |last1=Kornelia Jędrzejewska |first1=Anna |title=Z apteki na stół: pierniki przez stulecia |url=https://kopalniawiedzy.pl/wywiad/pierniki-piernikarstwo-historia-Muzeum-Torunskiego-Piernika-Anna-Kornelia-Jedrzejewska,33081,1 |website=Kopalnia Wiedzy |accessdate=1 March 2021 |ref=piernik100}}</ref> | ||
== Właściwości lecznicze == | == Właściwości lecznicze == | ||
Informacje o tym, że pierniki traktowane były jako surowce lecznicze, znajdujemy w poradnikach i kompendiach medycznych już w XVI wieku.<ref | Informacje o tym, że pierniki traktowane były jako surowce lecznicze, znajdujemy w poradnikach i kompendiach medycznych już w XVI wieku.<ref name="piernik100" /> | ||
* w XVII wieku słowa elbląskiego poety Fryderyka Hoffmanna (1627-1673), który mówiąc o pierniku toruńskim, radził: "Zdrowszej ponad ów chleb, rozkoszniejszej strawy nie szukaj; w nim masz posiłek i w nim uzdrawiający lek" | * w XVII wieku słowa elbląskiego poety Fryderyka Hoffmanna (1627-1673), który mówiąc o pierniku toruńskim, radził: "Zdrowszej ponad ów chleb, rozkoszniejszej strawy nie szukaj; w nim masz posiłek i w nim uzdrawiający lek" | ||
* w XVIII wieku Jana Andrzeja Morsztyna (1621-1693): "Ty bez ogródki Przyśli nam wódki; A jeśli jeszcze dasz i piernika, Napiszęć na drzwiach: tu sławna aptyka". | * w XVIII wieku Jana Andrzeja Morsztyna (1621-1693): "Ty bez ogródki Przyśli nam wódki; A jeśli jeszcze dasz i piernika, Napiszęć na drzwiach: tu sławna aptyka". | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
=== "Piernik toruński Weesego" === | === "Piernik toruński Weesego" === | ||
Receptura pochodzi z okresu międzywojennego.<ref | Receptura pochodzi z okresu międzywojennego.<ref name="piernik100" /> | ||
Składniki: | Składniki: | ||
Wersja z 14:17, 1 mar 2021
|
|
To jest tylko zalążek artykułu. Jeśli posiadasz wystarczającą wiedzę i materiały źródłowe, pomóż go nam rozwinąć! |
Piernik to ciasto o słodko-pikantnym smaku, o długiej trwałości, zrobione z mąki pszennej lub żytniej, miodu, jajek i przypraw. Może zawierać również wodę, cukier, tłuszcz i spulchniacze. Do piernika stosuje się różne przyprawy takie jak cynamon, gałka muszkatołowa, imbir, kardamon, anyż, goździki czy pieprz, od którego wzięła się nazwa piernik ("pierny" – "pieprzny").
"Pierniki podawano jako zakąski do alkoholu, wina, wódki. Ze względu na długi termin przechowywania wypieki towarzyszyły rycerzom na wyprawach wojennych czy pielgrzymom udającym się do sanktuariów. Miały wzmacniać, dostarczać energii. Według zasad dietetyki humoralnej, dodanie piernika do potrawy, na przykład ryby, mogło zniwelować jej "zimne" właściwości. Pierniki, poprzez obecność miodu i pikantnych korzeni, miały zatem działanie rozgrzewające, szczególnie pożądane zimową porą."[1]
Właściwości lecznicze
Informacje o tym, że pierniki traktowane były jako surowce lecznicze, znajdujemy w poradnikach i kompendiach medycznych już w XVI wieku.[1]
- w XVII wieku słowa elbląskiego poety Fryderyka Hoffmanna (1627-1673), który mówiąc o pierniku toruńskim, radził: "Zdrowszej ponad ów chleb, rozkoszniejszej strawy nie szukaj; w nim masz posiłek i w nim uzdrawiający lek"
- w XVIII wieku Jana Andrzeja Morsztyna (1621-1693): "Ty bez ogródki Przyśli nam wódki; A jeśli jeszcze dasz i piernika, Napiszęć na drzwiach: tu sławna aptyka".
- Pierniki zalecano m.in. na problemy trawienne, o czym świadczyć może receptura na "Konfekt na biegunki obozowe pewny" z 1724 roku, w którego składzie pojawia się piernik toruński.
Przepisy
Piernik z 1725 roku, Jasna Góra
"Piernik toruński Weesego"
Receptura pochodzi z okresu międzywojennego.[1]
Składniki: 1,25 kg mąki (można zmieszać żytnią z pszenną) 0,5 kg cukru 0,5 kg miodu 5 jajek 2 łyżki sody przyprawy (proponuję kupować w całości, samodzielnie ucierać w moździerzu i komponować według upodobań).
Jajka utrzeć z 1/2 funta cukru i do tego dodać gorący, roztopiony miód z resztą cukru (trochę wody dodać do miodu). Poczem dobrze ucierać, potem dodać mąkę, sodę i różne przyprawy (trochę osolić ciasto). Ciasto to rozrabia się tydzień, przed pieczeniem.
Bibliografia
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Kornelia Jędrzejewska, Anna. "Z apteki na stół: pierniki przez stulecia". Kopalnia Wiedzy. Retrieved 1 March 2021.
