Szisza: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Galeria) |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
Obecnie funkcjonuje wiele nazw dla "fajki wodnej" i nie ma jednej poprawnej. W krajach, o dużo dłuższej tradycji palenia z fajki wodnej, również znajdziemy róże nazwy i tak:<ref>[http://www.shishainfo.com/hookah-shisha-history.htm Shishainfo.com - hookah history]</ref> | Obecnie funkcjonuje wiele nazw dla "fajki wodnej" i nie ma jednej poprawnej. W krajach, o dużo dłuższej tradycji palenia z fajki wodnej, również znajdziemy róże nazwy i tak:<ref>[http://www.shishainfo.com/hookah-shisha-history.htm Shishainfo.com - hookah history]</ref> | ||
* Nargila ("Narghile") pochodzi z języka [[wikipedia:pl:Persja|Perskiego]], od słowa "nārgil", lub z [[wikipedia:pl:Indie|Indyjskiego]] słowa "nārikera" ([[wikipedia:Sanskryt|sanskryt]]) i oznacza po prostu [[wikipedia:pl:Orzech_kokosowy|orzech kokosowy]]. | * Nargila ("Narghile") pochodzi z języka [[wikipedia:pl:Persja|Perskiego]], od słowa "nārgil", lub z [[wikipedia:pl:Indie|Indyjskiego]] słowa "nārikera" ([[wikipedia:Sanskryt|sanskryt]]) i oznacza po prostu [[wikipedia:pl:Orzech_kokosowy|orzech kokosowy]]. | ||
* Szisza ("Shisha") pochodzi od [[wikipedia:pl:Persja|Perskiego]] słowa "shishe" i oznacza "szkło" (w mniej dosłownym tłumaczeniu może oznaczać "butelkę"). Zbliżonym fonetycznie wyrazem jest również Arabski "Hashishe", oznaczający "trawę" - mógł się odnosić do palonego w fajce tytoniu. | * Szisza ("Shisha") pochodzi od [[wikipedia:pl:Persja|Perskiego]] słowa "shishe" i oznacza "szkło" (w mniej dosłownym tłumaczeniu może oznaczać "butelkę"). Zbliżonym fonetycznie wyrazem jest również Arabski "Hashishe", oznaczający "trawę" - mógł się odnosić do palonego w fajce [[Tytoń|tytoniu]]. | ||
* Hookah (nazwa [[Szisza|sziszy]] używana głównie w krajach anglosaskich) może pochodzić od Arabskiego ''"uqqa"'', które oznacza małą skrzynkę, pojemnik lub słoik. I może odnosić się do formy jaką przyjmuje w fajce wodnej pojemnik na wodę. | * Hookah (nazwa [[Szisza|sziszy]] używana głównie w krajach anglosaskich) może pochodzić od Arabskiego ''"uqqa"'', które oznacza małą skrzynkę, pojemnik lub słoik. I może odnosić się do formy jaką przyjmuje w fajce wodnej pojemnik na wodę. | ||
=== Występowanie nazw === | |||
* "Narghile" jest nazwą najczęśćiej używana w Turcji, Libanie, Syrii, Grecji i Izraelu - jednak w wielu wypadkach litera "n" jest opuszczana, | * "Narghile" jest nazwą najczęśćiej używana w Turcji, Libanie, Syrii, Grecji i Izraelu - jednak w wielu wypadkach litera "n" jest opuszczana, | ||
* "shisha" jest nazwą najczęściej spotykana w Egipcie, | * "shisha" jest nazwą najczęściej spotykana w Egipcie, | ||
| Linia 13: | Linia 14: | ||
* "huqq" w Pakistanie. | * "huqq" w Pakistanie. | ||
== Historia == | |||
Jeśli przyjmiemy że [[Szisza|szisza]] jest wytworem, stricte stworzonym do palenia [[Tytoń|tytoniu]], automatycznie jej historia może sięgać jedynie pięć wieków wstecz, kiedy to ludzie [[wikipedia:pl:Krzysztof_Kolumb|Kolumba]] przywieźli [[Tytoń|tytoń]] na stary kontynent. W takim wypadku należało by umiejscowić powstanie fajki wodnej gdzieś w [[XVI]] wieku (kiedy to palenie [[Tytoń|tytoniu]] rozprzestrzeniło się po Europie - a na bliski wschód miało znacznie dalszą drogę). | |||
Z drugiej jednak strony, wiadomo że rytuał palenie opium czy haszyszu ma dużo starsze korzenie i mogły do tego służyć również fajki wodne. | |||
"Hartwich zwrócił uwagę na to, że fajki wodne, t.zw. narghile, rozpowszechnione obecnie na całym Wschodzie, były początkowo używane wyłącznie do palenia konopi, a dopiero później zastosowano je do nowej używki - do [[Tytoń|tytoniu]]."<ref>Hartwich C., "Die menschlichen Genussmittel", Leipzig 1911, s. 221. </ref> | "Hartwich zwrócił uwagę na to, że fajki wodne, t.zw. narghile, rozpowszechnione obecnie na całym Wschodzie, były początkowo używane wyłącznie do palenia konopi, a dopiero później zastosowano je do nowej używki - do [[Tytoń|tytoniu]]."<ref>Hartwich C., "Die menschlichen Genussmittel", Leipzig 1911, s. 221. </ref> | ||
Idea działania fajki wodnej powstała najprawdopodobniej w Indiach lub Persji. Obiegowa opinia twierdzi ze współczesny kształt [[Szisza|sziszy]] zawdzięczamy Turkom, którzy to w znacznym stopniu ukształtowali obecnie stosowany rytuał palenia jak i używane narzędzia.<ref>[http://cigarsmokersland.com/hookah/ Hookah History]</ref> Przyczynili się również do upowszechnienia zwyczaju jako masowej rozrywki. Ponoć również to Turcy, około [[XV]] wieku, usprawnili budowę sziszy, przez zamianę sztywnego ustnika na elastyczny wąż. | |||
| Linia 30: | Linia 35: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
<references/> | <references/> | ||
== Patrz dalej == | |||
[http://www.iranicaonline.org/articles/galyan- Opracowanie historii fajki wodnej z punktu widzenia Iranu (ang.)] | |||
<br> | <br> | ||
[[Kategoria:Używki]] | [[Kategoria:Używki]] | ||
Wersja z 18:19, 24 cze 2012
|
|
Mimo dołożenia wszelkich starań, niniejszy artykuł może zawierać błędne informacje. |
Uwaga Niestety nie byłem w stanie znaleźć badań naukowych na temat sziszy, dlatego niniejszy tekst jest w większości opracowaniem materiałów z sieci które, mimo iż tworzą logiczna całość, należy traktować z odpowiednią nieufnością. Sauron (dyskusja) 13:29, 23 cze 2012 (CEST)
Nazwa
Obecnie funkcjonuje wiele nazw dla "fajki wodnej" i nie ma jednej poprawnej. W krajach, o dużo dłuższej tradycji palenia z fajki wodnej, również znajdziemy róże nazwy i tak:[1]
- Nargila ("Narghile") pochodzi z języka Perskiego, od słowa "nārgil", lub z Indyjskiego słowa "nārikera" (sanskryt) i oznacza po prostu orzech kokosowy.
- Szisza ("Shisha") pochodzi od Perskiego słowa "shishe" i oznacza "szkło" (w mniej dosłownym tłumaczeniu może oznaczać "butelkę"). Zbliżonym fonetycznie wyrazem jest również Arabski "Hashishe", oznaczający "trawę" - mógł się odnosić do palonego w fajce tytoniu.
- Hookah (nazwa sziszy używana głównie w krajach anglosaskich) może pochodzić od Arabskiego "uqqa", które oznacza małą skrzynkę, pojemnik lub słoik. I może odnosić się do formy jaką przyjmuje w fajce wodnej pojemnik na wodę.
Występowanie nazw
- "Narghile" jest nazwą najczęśćiej używana w Turcji, Libanie, Syrii, Grecji i Izraelu - jednak w wielu wypadkach litera "n" jest opuszczana,
- "shisha" jest nazwą najczęściej spotykana w Egipcie,
- "ghalyoun" lub "ghalyan" w Iranie,
- "huqq" w Pakistanie.
Historia
Jeśli przyjmiemy że szisza jest wytworem, stricte stworzonym do palenia tytoniu, automatycznie jej historia może sięgać jedynie pięć wieków wstecz, kiedy to ludzie Kolumba przywieźli tytoń na stary kontynent. W takim wypadku należało by umiejscowić powstanie fajki wodnej gdzieś w XVI wieku (kiedy to palenie tytoniu rozprzestrzeniło się po Europie - a na bliski wschód miało znacznie dalszą drogę).
Z drugiej jednak strony, wiadomo że rytuał palenie opium czy haszyszu ma dużo starsze korzenie i mogły do tego służyć również fajki wodne. "Hartwich zwrócił uwagę na to, że fajki wodne, t.zw. narghile, rozpowszechnione obecnie na całym Wschodzie, były początkowo używane wyłącznie do palenia konopi, a dopiero później zastosowano je do nowej używki - do tytoniu."[2]
Idea działania fajki wodnej powstała najprawdopodobniej w Indiach lub Persji. Obiegowa opinia twierdzi ze współczesny kształt sziszy zawdzięczamy Turkom, którzy to w znacznym stopniu ukształtowali obecnie stosowany rytuał palenia jak i używane narzędzia.[3] Przyczynili się również do upowszechnienia zwyczaju jako masowej rozrywki. Ponoć również to Turcy, około XV wieku, usprawnili budowę sziszy, przez zamianę sztywnego ustnika na elastyczny wąż.
Galeria
- Przedstawienia szisz lub ich fragmentów
Szisza - zbiornik na wodę z motywami kwiatowymi i irysami, koniec XVII wieku
Bibliografia
- ↑ Shishainfo.com - hookah history
- ↑ Hartwich C., "Die menschlichen Genussmittel", Leipzig 1911, s. 221.
- ↑ Hookah History
Patrz dalej
Opracowanie historii fajki wodnej z punktu widzenia Iranu (ang.)
