Fajerka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
Linia 16: Linia 16:
Plik:Dia31 w600px.jpeg|[[Fajerka]] z [[wikipedia:pl:Pompeje|Pompejów]], ([[I]] wiek)
Plik:Dia31 w600px.jpeg|[[Fajerka]] z [[wikipedia:pl:Pompeje|Pompejów]], ([[I]] wiek)
Plik:Hb_91.1.540.jpg|[[Fajerka]] wykonany przez [[wikipedia:pl:Mamelucy|Mameluków]] da sułtana [[wikipedia:pl:Jemen|Jemenu]], [[wikipedia:Rasulid|Rasulid]] al-Muzaffar ibn cUmar (Yusuf I), 1250–95r. ([[XIII]] wiek)
Plik:Hb_91.1.540.jpg|[[Fajerka]] wykonany przez [[wikipedia:pl:Mamelucy|Mameluków]] da sułtana [[wikipedia:pl:Jemen|Jemenu]], [[wikipedia:Rasulid|Rasulid]] al-Muzaffar ibn cUmar (Yusuf I), 1250–95r. ([[XIII]] wiek)
Plik:York_Fajerka.jpeg|Średniowieczna fajerka na nogach, ([[V]]-[[XV]] wieku)
Plik:Bodleian_MS_Bold_264_fol_2v.jpeg|Aleksandreida, 1338-44r. (XIV wiek)
Plik:Bodleian_MS_Bold_264_fol_2v.jpeg|Aleksandreida, 1338-44r. (XIV wiek)
Plik:Almanach-Jedzenie_przy_stole2.jpeg|Posiłek przy stole - fragment 37 strony, 1420r. ([[XV]] wiek)
Plik:Almanach-Jedzenie_przy_stole2.jpeg|Posiłek przy stole - fragment 37 strony, 1420r. ([[XV]] wiek)

Wersja z 10:55, 8 sie 2010

Fajerka posiada wiele znaczeń. Prócz nowoczesnych, jak określenie pokrywy paleniska w piecu, innej nazwy dla zapałki[1] lub kierownicy (w gwarze) jest to zazwyczaj małe naczyniem utrzymujące żar lub ogień (ang. "brazier"). Wykorzystywane były do ogrzewania, podgrzewania (np. potraw) oświetlania i podtrzymywania żaru.

Zachowane eksponaty i obrazy datowana na okres średniowiecza i wcześniej, sugerują, iż była to forma przenośnego paleniska pozwalająca ogrzać lokalnie większe pomieszczenie, lub mniejszą izbę, w której nie było pieca. W późniejszym okresie (XVI i XVII wiek) fajerka pojawia się głównie w roli pojemnika na żar pozwalającego na podpalanie tytoniu w fajkach przy stole oraz jako mały ogrzewacz do stóp (umocowany w odpowiedniej, drewnianej obudowie z dziurkami).

Bliską krewniaczką fajerki jest szkandela i bywają czasami zamiennie nazywane.


Źródła

"Fajerka - naczynie na żar do kadzenia"[2]

"W czasach Jana III Sobieskiego fajerką nazywano naczynie żelazne lub mosiężne, używane przez kramarzy do ogrzewania się. Za Panowania Augusta III pojawiły się fajerki stołowe, opalane spirytusem, umożliwiające odgrzewanie potraw zbyt długo stojących na stole biesiadnym. Za czasów Stanisława Augusta używano fajerek (szkandeli) do ogrzewania pościeli."[3]

Galeria

  • Fajerki

  • Fajerka z Pompejów, (I wiek)

  • Fajerka wykonany przez Mameluków da sułtana Jemenu, Rasulid al-Muzaffar ibn cUmar (Yusuf I), 1250–95r. (XIII wiek)

  • Średniowieczna fajerka na nogach, (V-XV wieku)

  • Aleksandreida, 1338-44r. (XIV wiek)

  • Posiłek przy stole - fragment 37 strony, 1420r. (XV wiek)

  • "Próba ognia" z dyptyku "Sprawiedliwość cesarza Ottona", ok. 1460r. (XV wiek)

  • Rozrywki w Karczmie - detal, 1620-58r. (XVII wiek)

  • Duet muzyków, fajerka pod stopami, ok. 1629r. (XVII wiek)

  • Żołnierze przy kominku, 1633r. (XVII wiek)

  • Personifikacja pór roku jako etapów życia ludzkiego - detal, 1635r. (XVII wiek)

  • Martwa natura z fajką i fajerką, 1636r. (XVII wiek)

  • Martwa natura z fajką i fajerką, 1636r. (XVII wiek)

  • Martwa natura z glinianym dzbanem - detal, 1646r. (XVII wiek)

  • Kobieta nalewająca mleko - detal, ok. 1660r. (XVII wiek)

  • Rodzina Artysty (Fajerka pod stopami kobiety), ok. 1665r. (XVII wiek)

  • Gracze w Tryktraka - detal, 1626-78r. (XVII wiek)

Bibliografia

  1. ↑ "Słownik gwary polskiej", Jan Karłowicz, 1901r., Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
  2. ↑ "Słownik gwary polskiej", Jan Karłowicz, 1901r., Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
  3. ↑ Piece Kaflowe


Źródło: „https://almanach.historyczny.org/wiki/?title=Fajerka&oldid=3016”