Rzepak

Z Almanach

Rzepak (dokładnie Kapusta rzepak (Brassica napus L.)) i spokrewniony z nim rzepik uprawiano w Polsce już w XVI wieku, ale tłoczony z ich nasion olej stosowane raczej do celów technicznych, z uwagi na nieprzyjemny smak i zapach.

Stare odmiany rzepaku, podobnie jak wiele innych spokrewnionych z rzepakiem roślin (czyli przedstawiciele rodziny krzyżowych), zawierało dużo gorzkich, a czasem piekących glukozynolanów, takich jak synigryna, występująca w chrzanie i nasionach gorczycy.

Stare odmiany rzepaku, a także niektóre współczesne, zawierają dużo kwasu erukowego - należącego do grupy kwasów tłuszczowych jednonienasyconych omega-9. Jest on poszukiwanym surowcem chemicznym, dlatego wyhodowano odmiany rzepaku bogate w ten związek. Przez wiele lat uważano jednak, że jest on szkodliwy dla człowieka. Okazało się że wnioski wyciągnięto pochopnie, głównie na podstawie badań na szczurach, które mają upośledzony metabolizm tłuszczów roślinnych. Szkodliwe działanie kwasu erukowego na organizm człowieka nie jest oczywiste. Mimo to dla celów spożywczych uprawia się odmiany o niskiej zwartości glukozynolanów i kwasu erukowego. Smak oleju rzepakowego poprawiono, udoskonalając metody tłoczenia.[1]

Bibliografia[edytuj]

  1. WiŻ 12/2009, "Botanik przy wigilijnym stole", dr hab. Krzysztof Spalik