Proca
Proca jest prawdopodobnie najstarszą bronią miotającą pociski znaną człowiekowi. Pochodzi ze wschodu i stosowana była na zachodzie, aż do XVw. Można wyróżnić dwa rodzaje proc: proste - sznurkowe i drzewcowe. Oryginalnie proca do miotania wykorzystywała siłę dośrodkową, obecnie w ogólnej świadomości popularniejsza jest proca neurobalistyczna (wykorzystująca energię sprężystości materiału).
Zasada działania[edytuj]
Najprostsze proce składają się z dwóch sznurków złączonych kawałkiem skóry lub materiału tworzącego kieszeń dla pocisku. Najczęściej z procy miotano kamieniami, choć w późniejszym okresie zdarzały się pociski metalowe. Miotanie z procy polega na rozkręceniu jej nad głową, trzymając oba końce sznurków razem z osadzonym w patce kamieniem. Uzyskana w ten sposób siła odśrodkowa, w chwili puszczenia jednego z końców powoduje wyrzucenie pocisku w żądanym kierunku. Proca drzewcowa ze względu na większe ramie siły posiadała większy zasięg. W praktyce pociski wyrzucane z procy raziły na odległość do 100m[1].
Historia[edytuj]
Ze względu na w pełni organiczną budowę procy nie zachowały się żadne eksponaty historyczne tej broni. Jej wygląd i zasadę działania znamy jedynie z ikonografii. Najprawdopodobniej linki procy były wykonane ze stosunkowo cienkich i długich kawałków skóry, kieszeń na kamień była kształtu owalnego i mogła łączyć dwa rzemienie lub być nawleczona na jeden dłuższy.
Jak zrobić procę?[edytuj]
Całe wykonanie procy sprowadza się właściwie do osadzenia kieszeni na kamień. Najlepiej gdy jest ona delikatnie wyprofilowana - ułatwia to utrzymanie pocisku we właściwym miejscu i nie wypadanie go podczas rozkręcania procy. Jeden z końców rzemienia posiada węzeł lub pętlę na palec (ten koniec pozostaje zawsze w naszej ręce).
Patkę możemy zamocować na kilka sposobów, dwa najpopularniejsze to:
Proca sznurkowa/rzemieniowa[edytuj]
Jej budowa jest bardzo prosta i sprowadza się do przywiązania dwóch sznurków/rzemieni do patki skórzanej tak by równomiernie rozłożyć siłę i aby kamień się nie wyślizgiwał z kieszeni. Dodatkowo można skórę rozciąć jak w następnym przykładzie - ułatwi to posługiwanie się procą.
Proca rzemieniowa[edytuj]
Do wykonania tej procy potrzebujemy rzemienia (grubszego), kawałka skóry oraz cienki rzemień lub nici do zszycia.
- rzemień rozcinamy na długości kilku cm (1) Dobrze jest końce rozcięcia przypalić okrągłym prętem.
- wycinamy z kawałka skóry (3) łatkę odrobinę większą niż powstały otwór w rzemieniu (2)
- zszywamy patkę (3) tak by powstała kieszeń (4)
- powstałą kieszeń przyszywamy (przywiązujemy przez otworki) do rzemienia
Bibliografia[edytuj]
- ↑ "Handbuch der Waffenkunde" Boeheim
Linki zewnętrzne[edytuj]
