Korkociąg

Z Almanach

Korkociąg (staropolski trybuszon od franc. tire-bouchon lub grajcar, grajcarek) jest dokładnie tym, na co wskazuje jego nazwa - służy do wyciągania korków. Jego podstawowa budowa nie uległa zmianie od czasu jej wynalezienia gdzieś w XVII wieku. Podstawowy element to skręcony spiralnie pręt, z języka angielskiego zwany robakiem (ang. worm), który wkręca się w korek. Do pręta przymocowana jest poprzecznie rączką, pierwotnie prosta (tworząc razem kształ litery T) lub owalna, a w późniejszym okresie w formie dźwigni z podpórką (korkociąg barmański). Obecnie istnieje również cała gama korkociągów automatycznych lub półautomatycznych.

Istnieją dwie teorie na temat pochodzenia konstrukcji korkociągu. Obie powstały w wyniku porównania kształtu i podobnej funkcjonalności korkociągu z jego prekursorami.

  • W pierwszym wypadku mowa jest o urządzeniu służącym do wyciągania nie użytych/nie wypalonych ładunków z muszkietów (ang. "musket worm") - w użyciu przynajmniej od 1630r[1].
  • W drugim, dotyczy narzędzia stolarskiego (fr. tire-bouchon lub tire-fond) ułatwiającego wkładanie/wyciąganie kawałków drewna - wyglądało jak korkociąg z rączką w kształcie kółka.[2]

Wydarzenia historyczne[edytuj]

  • Pierwsza pisemna wzmianka o korkociągu pochodzi z 1681 roku: "steel worm used for the drawing of Corks out of Bottles"[3].
  • W 1795 roku Samuel Henshall otrzymał w Anglii, patent na pierwszy korkociąg[1]
  • najstarszy zachowany korkociąg, w kształcie litery T, znajduje się w muzeum korkociągów

Bibliografia[edytuj]

  1. 1,0 1,1 Direct Pull: The Henshall Button (ang.). [dostęp 2012-08-22].
  2. Witold Rybczynski: One good turn. A natural history of the screwdriver and the screw. Simon & Schuster UK Ltd, 2000, s. 35. ISBN 0743208498.
  3. Jancis Robinson MW: Oxford Companion To Wine. ISBN 019866236X.