Zegar nitkowy: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 12: | Linia 12: | ||
== Wzory zegarów słonecznych == | == Wzory zegarów słonecznych == | ||
<gallery caption="Wzory zegarów nitkowych" widths="200px" heights="200px" perrow="4"> | <gallery caption="Wzory zegarów nitkowych" widths="200px" heights="200px" perrow="4"> | ||
Plik:1064_big.jpeg|Zegar słoneczny, nitkowy, składany, 1585r. ([[XVI]] wiek) | |||
Plik:2654335287_567ac6b90a_o.jpeg|Przenośny zegar słoneczny (nitkowy), ok. 1598 (prawy) i 1602 (lewy)r. ([[XV]]/[[XVI]] wiek) | Plik:2654335287_567ac6b90a_o.jpeg|Przenośny zegar słoneczny (nitkowy), ok. 1598 (prawy) i 1602 (lewy)r. ([[XV]]/[[XVI]] wiek) | ||
Plik:ZegarNitkowy_01.jpeg|Zegar słoneczny, nitkowy. Widok z góry na tabelę miast i otworów do ustawień szerokości geograficznej. ([[XVII]] wiek) | Plik:ZegarNitkowy_01.jpeg|Zegar słoneczny, nitkowy. Widok z góry na tabelę miast i otworów do ustawień szerokości geograficznej. ([[XVII]] wiek) | ||
Wersja z 13:38, 21 kwi 2010
Zegar nitkowy, jest specyficznym rodzajem zegara słonecznego, w którym podstawowym gnomonem jest nitka rozciągnięta pomiędzy dwoma ściankami zegara. Z racji swojego wyglądu, często zwany jest również dyptykiem.
Budowa
Jest to przykładowa budowa podręcznego zegara słonecznego. Poszczególne egzemplarze mogą się od siebie różnić - jednak ogólna zasada działania jest taka sama. Niniejszy egzemplarz jest jednym z bardziej rozbudowanych funkcjonalnie.
- Wewnętrzny spód zegara (Ryc.1,1) zawiera kompas (do odpowiedniego spozycjonowania urządzenia), nitkę (gnomon) i podziałkę (na obwodzie kompasu) na której odczytuje się godzinę. Poniżej znajduje się mała szpilka (gnomon) umożliwiająca odczytanie godziny w systemie Włoskim (0 do 24, zaczynając od zachodu słońca) oraz w systemie Babilońskim (zaczynając od wschodu słońca).
- Wewnętrzna góra zegara (Ryc.1,2) jest podzielona na dwie, logiczne części. Na górze znajduje się mały gnomon, wskazujący długość dnia w godzinach, oraz w jakim znaku zodiaku znajduję się obecnie słońce (od użytkownika wymagana jest znajomość pory zimowej/letniej). Poniżej występują oznaczenia szerokości geograficznych różnych miast Europy, wraz z małymi otworkami przy nich (często tabelka z miastami występuje również na górnej pokrywie zegara). Przez odpowiedni otworek należy przewlec nitkę zegara (zmieni to ograniczenie rozwarcia jego ścian - czyli również kąt nachylenia nitki względem poziomej ścianki), zależnie od lokalizacji w jakiej się znajdujemy.
- Zewnętrzna, spodnia część (Ryc.1,3) zawiera miedziany kalkulator umożliwiający przeliczenie czasu księżycowego na słoneczny. Użytkownik musi znać fazę księżyca (ilość dni po pełni) i przekręcić zgodnie z tą wiedza dysk (czarna, zewnętrzna podziałka) w celu przeliczenia wskazań głównego gnomona (nitki).
- Zewnętrzna, górna część (Ryc.1,4) prócz licznych zdobień zawiera różę wiatrów (z opisem po włosku) i miedzianą strzałkę umożliwiającą ustawienie azymutu i odczytanie wskazania północy, przez otwór w którym widać fragment kompasu z dolnej warstwy zegara.
Wzory zegarów słonecznych
- Wzory zegarów nitkowych
Zegar słoneczny, nitkowy, składany, 1585r. (XVI wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy. Widok z góry na tabelę miast i otworów do ustawień szerokości geograficznej. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy. Widok zapięcia i mocowania nitki. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, kieszonkowy. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy z kompasem, (XVIII wiek)
