O Sztukach Rozmaitych Ksiąg Troje/Objaśnienia

OBJAŚNIENIE niektórych wyrazów łacińskiego tekstu, z odpowiedniemi w przekładzie francuskim (fr.), niemieckim (n.) i polskim.

• Aes; fr. airain: n. Erz. — Bronz, mosiądz lany, tem różny od kutego, że miedź w skład bronzu wchodząca, niedość z ołowiu oczyszczona, (str. 138).
• Affronitum; fr. aphronitrum; n. Aphronitum. — Saletra. (str. 36).
• Asperella; fr. prele; n. Asperelle. — Skrzyp, equisetum arvense, Schatelhalm. (str. 20).
• Aureola seu pictura translucida; fr. peinture translucide; n. durchscheinende, oder goldige Malerei. — Laserowanie. (str. 27).
• Aureum; zob. mortariolum.
• Auricalcum; fr. auricalque, laiton; n. Messing. — Mosiądz kuty. (str. 140).
• Aurifrigia; fr. franges: n. Aurifrigien. — Galony, frenzle. (str. 154).
• Auripigmentum; fr. orpiment ou orpin; n. Auripigment. — Złotołusk, złotokost, operment, siarczyk arszeniku. (str. 14).
• Barabas; fr. gomme appelee parabas; n. Borax. — Boraks, sól z kwasu boraksowego i sody. (str. 96).
• Basiliscus; fr. basilic; n. Basilisk. — Bazyliszek, gad zmyślony; dziś nazwa rodzaju jaszczurek, basiliscus mitratus. (str. 112).
• Calamina; fr. calamine; n. Galmei. — Galman, ruda wydająca cynk. (str. 136).
• Calamus; fr. verge ou baguette: n. Ruthe. — Prątek, ołów szklarski. (str. 64).
• Capsula thymiamatis; fr. cassolette a encens; n. Behalter von Wohlgeruchen. — Czółenko, naczyńko na kadzidło. (str. 125).
• Cerosa; fr. ceruse; n. Bleiweis. — Bieleń ołowiu, cerussa. (str. 1).
• Conflatorium; fr. sommier; n. Windlade. — Skrzynka wietrzna. (str. 161).
• Conflatorium; fr. soufflet; n. Blasewerk. — Dysza. (str. 159).
• Cotho; fr. cotho; n. Cothum. — Jest omyłką w odczytaniu tekstu łać. zamiast isthac. (str. 33).
• Cuprum deauratorium; fr. cuivre a dorer; n. Vergoldkupfer. — Miedziak pozłotniczy. (str. 104, 105).
• Domus organaria; fr. erection de l'orgue; n. Orgelkasten. — Skrzynka organowa. (str. 159).
• Electrum; fr. cabochon; n. Email. — Emalija. (str. 119).
• Emate; fr. email; n. Blustein. — Jest omyłką zamiast ematite, hematite. — Krwawieniec. (str. 34).
• Exedra; fr. exedra, cedra; n. Exedra. — Barwa ruda. (str. 12).
• Ferrum divisorium; fr. fer a couper; n. Trenneisen. — Kolba szklarska. (str. 59).
• Ferrum ductile; fr. fer ductile; n. Punzeisen. — Puncynek, stempelek. (str. 92).
• Ferrum fossorium; fr. fer a creuser; n. Grabeisen. — Rylec. (str. 94).
• Ferrum grosarium; fr. gresoir; n. Riegeleisen. — Kryzla, gryzla, okrusza; n. Krosel. (str. 59).
• Ferrum incisorium; fr. fer a couper; n. Schneideisen. —
• Naciniak; n. Meissel. (str. 86).
• Ferrum planatorium; fr. fer courbe et tranchant a deus manches; n. Abgleicheisen. — Strug. (str. 19).
• Ferrum punctorium; fr. poincon; Punzeneisen. — Puncynek. (str. 145).
• Ferrum rasorium; fr. fer a couper; n. Schabeisen. — Skrobak. (str. 99. XXXII. gdzie przez omyłkę zamiast skrobakiem, jest rylcem).
• Ferrum solidatorium; fr. fer a sonder; n. Lotheisen. — Kolba, żelazko do lutowania. (str. 157).
• Fistula; fr. chalumeau; n. Saugrohr.— Ssawka. (str. 110).
• Folium; fr. folium; n. Folium. — Indycht, indygo. (str. 38).
• Fornis; fr. fornis; n. Fornis. — Kopal. (str. 21).
• Gemma falsa; fr. perle fausse; n. Kochsalz. — W wydaniu przez Escalopier jest mylnie gemma falsa zamiast gemma salsa, czyli sal gemmae, sól kuchenna, krystaliczna. (str. 33).
• Glassa; fr. glasaa; n. Glassa. — Kopal. (str. 22).
• Grosa, grosarium; zob. ferrum grosarium.
• Infusorium; fr. entonnoir; n. Einguss. — Wlewek, to, co się wlało. (str. 97).
• Infusorium; fr. entonnoir; n. Eingussrohr. — Lej, lejek: tu ma inne znaczenie od poprzedzającego. (str. 132).
• Invivare; fr. raviver; n. lebhaft glanzend zu machen. — Ożywiać, odświeżać; bronzownicy mówią kwikować, erquicken. (str. 104).
• Isca, quam tenturam vocant; fr. amadou; n. Anlockung, welche man Tinctur nennt. — Powaba, folga, listek metalu błyszczący, który się podkłada pod kamień drogi, dla nadania mu ognia, iskry. (str. 185).
• Ismaris; fr. emeri; n. Schmiergel. — Szmirgiel. (str. 185).
• Lapis sanguinarius; fr. pierre sanguine; n. Blutstein. — Krwawieniec, hematyt. (str. 31).
• Lumina; fr. lumiere; n. Licht. — Barwa świetlna. (str. 9).
• Lupus piseis; fr loup marin; n. Wolffisch. — Szczupak. (str. 37).
• Meisel; fr. meizel; n. Meissel. — Mesel, meslik. (str. 144).
• Membrana; fr. conleur de chair; n. Hautfarbe. — Barwa cielista. (str. 8).
• Moniaculum; fr. moniaculum, sel ammoniac; n. Ammoniak. — Salmijak, sól amonijacka. (str. 33).
• Mortariolum aureum; fr. mortier d'or; n. Morser von Gold. — Mylnie odczytane w tekście łacińskim aureum, zamiast aereum, moździerzyk spiżowy. (str. 36).
• Nummus; fr. ecu; n. Munze. — Pieniądz, pieniążek, denar jako waga, może czerwonego złotego, nummus aureus. (str. 91, 97).
• Octofori; fr. litieres a huit porteurs; n. Sanften. — Lektyki. (str. 22).
• Ogra; fr. ocre; n. Ocker. — Okra. (str. 9).
• Opus ductile; fr. travail au repousse; n. getriebenes Werk.— Robota trybowana. (str. 146).
• Opus interrasile; fr. travail cisele; n. ausgeschnittene Arbeit. — Robota nawylotowa, ouvrage a jour, durchbrochene Arbeit (str. 144).
• Opus musivum; fr. mosaique; n. Musivwerk. — Mozaika. (str. 56).
• Petra vinitrea; fr. pierre de vin; n. Weinstein. — Winny kamień. (str. 134).
• Phylacteria; fr. reliquiaires; n. Phylakterien. — Amulety, relikwijarzyki. (str. 150). Pictura translucida; zob. aureola.
• Pixides; fr. boites a mettre les hosties; n. Buchsen. — Puszki. (str. 125).
• Plectrum; fr. soupape; n. Ventil.—Przegródka, gwizdka. (str. 157).
• Plenaria; fr. missels; n. Plenarien. — Mszały. (str. 123).
• Posc, Posch; fr. posc, posch; n. Posc, Posch. — Barwa ceglasta, ruda barwa. (str. 9, 10).
• Prasinus color; fr. vert fonce; n. Prasinus. — Barwa porowa, czarno-zielona. (str. 8).
• Sanguis draconis; fr. sang de dragon; n. Drachenblut.— Smocza krew, sok wyciekający z rośliny dracaena draco. (str. 35).
• Sinopis; fr. sinople; n. Zinnober. — Cynober. (str. 8).
• Smigma (smegma); fr. savon; n. Ohrenfett. — Mydło. (str. 115).
• Solidare; fr. souder; n. lothen. — Lutować. (str. 98).
• Solidatura; fr. soudure; n. Lothung. — Lut. (str. 98).
• Spiraculum; fr. soupirail; n. Luftloch. — Ziew. (str. 132). Spiramina; fr. ouvertures; n. Luftlocher. — Ziewy. (str. 174).
• Succus; fr. succus; n. Succus. — Indycht. (str. 13).
• Succus folii; fr. suc de folium; n. Saft des Folium. — Indycht. (str. 14).
• Tenax; fr. ferme; n. Tenax. — Kit złotniczy. (str. 124).
• Tentura; vide isca.
• Terebrum; fr. tariere; n. Bohrer. — Świder. (str. 161).
• Veneda; fr. veneda; n. Veneda. — Barwa szara, siwa. (str. 10, 16).
• Vernition; fr. vernis; n. Firniss. — Lakier. (str. 21).
• Viride hispanicum; fr. vert espagnol, vert d'Espagne; n. Spanisch Grun. — Zieleń hiszpańska. (str. 37, 40).
• Viride salsum; fr. vert sale; n. salzhaltiges Grun. — Zieleń solna. (str. 39).

Poprawki omyłek:

na   str.    16      siną      czytaj      siwą
=     =      99    rylcem       =      skrobakiem