Old Sword Play/Rozdział I - Wstęp

Rozdział I - Wstęp.

HISTORIĘ europejskiej Sztuki Szermierki można podzielić nas cztery okresy, w których uczono odmiennych, charakterystycznych sposobów posługiwania się bronią pojedynkową. Różnice między poszczególnymi okresami były spowodowane głównie przez rodzaj używanej wtedy broni, a częściowo, co także miało wpływ na używaną broń, przez panującą aktualnie modę. Pierwszy z tych okresów to era Szekspirowska lub Tudorów - szesnasty wiek - kiedy ze względu na przyjęty sposób ubierania się, oraz z uwagi na rodzaj powszechnie używanego długiego i nieporęcznego rapiera, niemal zawsze posiłkowano się w walce drugą, czysto defensywną bronią pomocniczą jak puklerz lub płaszcz, albo bronią jednocześnie defensywną i ofensywną - jak sztylet. Broń pomocniczą trzymano w lewej ręce, a ruchy nią wykonywane były bardzo nieskomplikowane.

Drugi, być może najbardziej interesujący okres, era Stuartów, była epoką przejściową - noszenie do stroju sztyletu wyszło z mody, a w Europie Zachodniej długi, ciężki rapier został w pewnym stopniu wyparty przez krótszy "miecz spacerowy", który osiągnął swoją ostateczną formę dopiero w następnym - siedemnastym - wieku. Mimo nowej mody żyjący w tym okresie fechmistrze włoscy, którzy byli pierwszymi nauczycielami Sztuki Szermierki, posługiwali się raczej wcześniejszą wersją rapiera. Po wprowadzeniu do powszechnego użytku nowego rodzaju broni wynikła konieczność stworzenia innych metod uprawiania szermierki co doprowadziło do powstania dwóch wielkich i jedynych prawdziwych "szkół" fechtunku: włoskiej i francuskiej.

W tym miejscu opiszę jedynie system francuski. Najogólniej rzecz biorąc krótsza i poręczniejsza broń, jaką była szpada, umożliwiła uprawianie szermierki z niemożliwą dotąd do osiągnięcia precyzją i elegancją ruchów. Nauczyciele francuscy szczególny nacisk kładli właśnie na elegancję posługiwania się szpadą, w czym perfekcję osiągnęli szermierze z połowy osiemnastego wieku - w tych latach pierwszy raz zostało wydane dzieło Angelo. Dla traktatów z tego okresu, charakterystyczne jest opisywanie rozlicznych sztuczek służących do rozbrojenia przeciwnika. We współczesnej szermierce rozbrajanie nie jest z reguły dozwolone, podejmowanie takich prób jest w każdym razie uważane za brutalność, ale nie ma wątpliwości, że w czasach kiedy broń biała była zwyczajnym elementem codziennego stroju posiadanie umiejętności rozbrojenia przeciwnika pozwalało oszczędzić życie wielu ludzi w czasie nagminnych wtedy awantur na ulicach i w gospodach.

Mniej więcej w połowie poprzedniego [osiemnastego] wieku zostały wymyślone druciane maski szermiercze, które jednak początkowo nie znalazły uznania u mistrzów szermierki i, co za tym idzie, zostały wprowadzone do powszechnego użytku ze znacznym opóźnieniem. Przed upowszechnieniem masek treningowe walki szermiercze odbywały się według pewnych sztywnych, akademickich zasad: szermierze wykonywali spowolnione ruchy i kwestią etykiety było czekanie z wykonaniem odpowiedzi do momentu kiedy przeciwnik cofnął się z wypadu do pozycji wyjściowej. Respektowanie tych reguł miało chronić uczestników ćwiczeń przed groźnymi trafieniami w twarz. Stosunek mistrzów szermierki do sprawy używania masek zmienił się na początku dziewiętnastego wieku, po groźnym wypadku, który spotkał jednego z nich. Pod kierunkiem takich ludzi jak Jean Louis, Gomard i inni, nie wspominając o współcześnie żyjących sławnych nauczycielach, sztuka szermierki osiągnęła wtedy swoje wyżyny.

---