O właściwościach rzeczy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
"[[O właściwościach rzeczy]]" (łać. "De proprietatibus rerum", fran. "Le Livre des propriétés des choses", ang. "On the Properties of Things") jest książką uznawaną za wczesnego prekursora obecnych [[wikipedia:pl:Encyklopedia|encyklopedii]].
"[[O właściwościach rzeczy]]" (łać. "De proprietatibus rerum", fran. "Le Livre des propriétés des choses", ang. "On the Properties of Things") jest pierwszą książką uznawaną za wczesnego prekursora obecnych [[wikipedia:pl:Encyklopedia|encyklopedii]]. Jej powstanie datuje się na lata 1240-50.


[[wikipedia:Bartholomeus_Anglicus|Bartłomiej Angielski]] (oyg. "Bartholomeus Anglicus" lub ang. "Bartholomew of England") (born before 1203–died 1272)[1] was an early 13th-century scholastic scholar of Paris, a member of the Franciscan order. He was the author of On the Properties of Things (De proprietatibus rerum), dated at 1240, an early forerunner of the encyclopedia.  
Została napisana i zredagowana przez badacza i nauczyciela [[wikipedia:Bartholomeus_Anglicus|Bartłomieja Angielskiego]] (oyg. "Bartholomeus Anglicus" lub ang. "Bartholomew of England") (ur. przed 1203r. – zm. 1272r.)<ref name="oxf">Oxford Dictionary of National Biography "Bartholomaeus Anglicus"</ref> będącego członkiem zakonu Franciszkanów. W zamierzeniu był to podręcznik dla studentów szkoły [[wikipedia:pl:Magdeburg|Magdeburskiej]]<ref name="oxf"/> oraz ogółu społeczeństwa. Został podzielony na 19 rozdziałów, napisanych po Łacinie. Istnieje obecnie ponad 200 jej kopii w postaci manuskryptów jak i kilka egzemplarzy w postaci wczesnych druków<ref>[http://bestiary.ca/prisources/psdetail1611.htm Bartholomaeus Anglicus] w "Medieval Bestiary"</ref>.


The work was written for the use of students and the general public, in Latin in 19 books at the school of Magdeburg in Saxonia[1]. A number of copies exist both in manuscript and in printed form. Bartholomew carefully notes the sources for the material included, although, at present, it is sometimes impossible to identify or locate some of them. His annotations give a good idea of the wide variety of works available to a medieval scholar.
Bartłomiej starannie notował źródła zamieszczonych materiałów, aczkolwiek obecnie niemożliwym jest już zidentyfikowanie i zlokalizowanie niektórych z nich. Jego adnotacje dają dobry obraz jak szeroka i różnorodna była ilość materiałów dostępnych dla ówczesnych, średniowiecznych uczonych.
Cytował również szeroko różne wcześniejsze prace naturalistów i znawców medycyny; Greckich, Arabskich i Żydowskich. Powoływał się również na [[wikipedia:pl:Arystoteles|Arystotelesa]], [[wikipedia:pl:Hipokrates|Hipokratesa]], [[wikipedia:pl:Pliniusz|Pliniusza]], [[wikipedia:pl:Augustyn_z_Hippony|Augustyna]] i wielu innych myślicieli minionych epok.


The subjects of the books, in order, are God, angels (including demons), the human mind or soul, physiology, of ages (family and domestic life), medicine, the universe and celestial bodies, time, form and matter (elements), air and its forms, water and its forms, earth and its forms including geography, gems, minerals and metals, animals, and color, odor, taste and liquids.
Tematem jego ksiąg są w kolejności:
# O Bogu (łać. "De deo")
# O aniołach i demonach (łać. "De angelis")
# O duszy (łać. "De anima")
# O żywiołach - cztery żywioły; humory ludzkiego ciała (łać. "De elementis")
# O ludzkim dziele - kończyny i organy (łać. "De hominis corpore")
# O stanach ludzkich - etapy życia człowieka; biblijne kategorie mężczyzny i kobiety (łać. "De etate hominis")
# O chorobach - znaczenie i przyczyny chorób; zarazy; medycyna i lekarze (łać. "De infirmitatibus")
# O ziemi i niebie - sprawach tego świata; sferach niebieskich; znakach zodiaku; ruchach planet; słońce i księżyc (łać. "De mundo et celo")
# O Czasie - podział roku i dnia; pory roku (łać. "De temporibus")
# O sprawach formy - żywioły i pierwotna materia (łać. "De materia et forma")
# O powietrzu - żywioł powietrza; pogoda - wiatr; chmury, deszcz, śnieg, pioruny (łać. "De aere)
# O ptakach - właściwości rzeczy latających; opis 38 mieszkańców powietrza (łać. "De avibus")
# O wodzie - natura wody i studni; sadzawki i rzeki; rzeki i jeziora w Biblii; oceany (łać. "De aqua")
# O górach - świat i jego góry, biblijne góry (łać. "De montibus")
# O regionach świata - geografia (łać. "De regionibus")
# O kamieniach i metalach (łać. "De lapidibus")
# O ziołach i roślinach - zioła lecznicze (łać. "De herbis plantis")
# O zwierzętach - biblijne zwierzęta; bestie, węże, udomowione zwierzęta, insekty (łać. "De animalibus")
# O przypadłościach - zmysłach; kolor; dźwięk; zapach; smak; waga i miara; płynach (łać. "De accidentalibus")
 
Księga bardzo szybko stała się popularna a jej wartość była doceniana jeszcze przez kolejne wieki. Została przetłumaczona na kilka języków, w tym Hiszpański, Francuski ("Livre des Propriétés des Chose"), Holenderski ("Van de proprieteiten der dingen")
i Angielski (w tłumaczeniu John'a Trevis'a).
 
== Przypisy ==
<references/>


<br>
<br>
[[Kategoria:Książki]]
[[Kategoria:Książki]]
[[Kategoria:XIII]]
[[Kategoria:XIII]]

Wersja z 12:34, 17 paź 2010

"O właściwościach rzeczy" (łać. "De proprietatibus rerum", fran. "Le Livre des propriétés des choses", ang. "On the Properties of Things") jest pierwszą książką uznawaną za wczesnego prekursora obecnych encyklopedii. Jej powstanie datuje się na lata 1240-50.

Została napisana i zredagowana przez badacza i nauczyciela Bartłomieja Angielskiego (oyg. "Bartholomeus Anglicus" lub ang. "Bartholomew of England") (ur. przed 1203r. – zm. 1272r.)[1] będącego członkiem zakonu Franciszkanów. W zamierzeniu był to podręcznik dla studentów szkoły Magdeburskiej[1] oraz ogółu społeczeństwa. Został podzielony na 19 rozdziałów, napisanych po Łacinie. Istnieje obecnie ponad 200 jej kopii w postaci manuskryptów jak i kilka egzemplarzy w postaci wczesnych druków[2].

Bartłomiej starannie notował źródła zamieszczonych materiałów, aczkolwiek obecnie niemożliwym jest już zidentyfikowanie i zlokalizowanie niektórych z nich. Jego adnotacje dają dobry obraz jak szeroka i różnorodna była ilość materiałów dostępnych dla ówczesnych, średniowiecznych uczonych. Cytował również szeroko różne wcześniejsze prace naturalistów i znawców medycyny; Greckich, Arabskich i Żydowskich. Powoływał się również na Arystotelesa, Hipokratesa, Pliniusza, Augustyna i wielu innych myślicieli minionych epok.

Tematem jego ksiąg są w kolejności:

  1. O Bogu (łać. "De deo")
  2. O aniołach i demonach (łać. "De angelis")
  3. O duszy (łać. "De anima")
  4. O żywiołach - cztery żywioły; humory ludzkiego ciała (łać. "De elementis")
  5. O ludzkim dziele - kończyny i organy (łać. "De hominis corpore")
  6. O stanach ludzkich - etapy życia człowieka; biblijne kategorie mężczyzny i kobiety (łać. "De etate hominis")
  7. O chorobach - znaczenie i przyczyny chorób; zarazy; medycyna i lekarze (łać. "De infirmitatibus")
  8. O ziemi i niebie - sprawach tego świata; sferach niebieskich; znakach zodiaku; ruchach planet; słońce i księżyc (łać. "De mundo et celo")
  9. O Czasie - podział roku i dnia; pory roku (łać. "De temporibus")
  10. O sprawach formy - żywioły i pierwotna materia (łać. "De materia et forma")
  11. O powietrzu - żywioł powietrza; pogoda - wiatr; chmury, deszcz, śnieg, pioruny (łać. "De aere)
  12. O ptakach - właściwości rzeczy latających; opis 38 mieszkańców powietrza (łać. "De avibus")
  13. O wodzie - natura wody i studni; sadzawki i rzeki; rzeki i jeziora w Biblii; oceany (łać. "De aqua")
  14. O górach - świat i jego góry, biblijne góry (łać. "De montibus")
  15. O regionach świata - geografia (łać. "De regionibus")
  16. O kamieniach i metalach (łać. "De lapidibus")
  17. O ziołach i roślinach - zioła lecznicze (łać. "De herbis plantis")
  18. O zwierzętach - biblijne zwierzęta; bestie, węże, udomowione zwierzęta, insekty (łać. "De animalibus")
  19. O przypadłościach - zmysłach; kolor; dźwięk; zapach; smak; waga i miara; płynach (łać. "De accidentalibus")

Księga bardzo szybko stała się popularna a jej wartość była doceniana jeszcze przez kolejne wieki. Została przetłumaczona na kilka języków, w tym Hiszpański, Francuski ("Livre des Propriétés des Chose"), Holenderski ("Van de proprieteiten der dingen") i Angielski (w tłumaczeniu John'a Trevis'a).

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 Oxford Dictionary of National Biography "Bartholomaeus Anglicus"
  2. ↑ Bartholomaeus Anglicus w "Medieval Bestiary"


Źródło: „https://almanach.historyczny.org/wiki/?title=O_właściwościach_rzeczy&oldid=3701”