Zegar nitkowy: Różnice pomiędzy wersjami
(Dodanie informacji o dostępnych ekspozycjach) |
|||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
== Ekspozycje == | == Ekspozycje == | ||
Gdzie można zobaczyć zegary nitkowe: | Gdzie można zobaczyć zegary nitkowe: | ||
* "[[wikipedia:pl:Dom_Kopernika_w_Toruniu|Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu]]" - dwa eksponaty, drewno oklejone papierem | * "[[wikipedia:pl:Dom_Kopernika_w_Toruniu|Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu]]" - dwa eksponaty, drewno oklejone papierem ([http://almanach.ordugh.org/wiki/Plik:ZegarNitkowy_01.jpeg 1], [http://almanach.ordugh.org/wiki/Plik:ZegarNitkowy_02.jpeg 2]) | ||
* "[[wikipedia:Museum_of_Decorative_Arts_in_Prague|Muzeum Sztuki Użytkowej w Pradze]]" - dwa eksponaty, większy z kości słoniowej, mniejszy drewno + papier | * "[[wikipedia:Museum_of_Decorative_Arts_in_Prague|Muzeum Sztuki Użytkowej w Pradze]]" - dwa eksponaty, większy z kości słoniowej, mniejszy drewno + papier | ||
* "[http://www.muzeumhk.cz/ Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Králové]" - dwa eksponaty z kości słoniowej | * "[http://www.muzeumhk.cz/ Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Králové]" - dwa eksponaty z kości słoniowej | ||
Wersja z 13:00, 11 maj 2010
Zegar nitkowy, jest specyficznym rodzajem zegara słonecznego, w którym podstawowym gnomonem jest nitka rozciągnięta pomiędzy dwoma ściankami zegara. Z racji swojego wyglądu, często zwany jest również dyptykiem.
Budowa
Jest to przykładowa budowa podręcznego zegara słonecznego. Poszczególne egzemplarze mogą się od siebie różnić - jednak ogólna zasada działania jest taka sama. Niniejszy egzemplarz jest jednym z bardziej rozbudowanych funkcjonalnie.
- Wewnętrzny spód zegara (Ryc.1,1) zawiera kompas (do odpowiedniego spozycjonowania urządzenia), nitkę (gnomon) i podziałkę (na obwodzie kompasu) na której odczytuje się godzinę. Poniżej znajduje się mała szpilka (gnomon) umożliwiająca odczytanie godziny w systemie Włoskim (0 do 24, zaczynając od zachodu słońca) oraz w systemie Babilońskim (zaczynając od wschodu słońca).
- Wewnętrzna góra zegara (Ryc.1,2) jest podzielona na dwie, logiczne części. Na górze znajduje się mały gnomon, wskazujący długość dnia w godzinach, oraz w jakim znaku zodiaku znajduję się obecnie słońce (od użytkownika wymagana jest znajomość pory zimowej/letniej). Poniżej występują oznaczenia szerokości geograficznych różnych miast Europy, wraz z małymi otworkami przy nich (często tabelka z miastami występuje również na górnej pokrywie zegara). Przez odpowiedni otworek należy przewlec nitkę zegara (zmieni to ograniczenie rozwarcia jego ścian - czyli również kąt nachylenia nitki względem poziomej ścianki), zależnie od lokalizacji w jakiej się znajdujemy.
- Zewnętrzna, spodnia część (Ryc.1,3) zawiera miedziany kalkulator umożliwiający przeliczenie czasu księżycowego na słoneczny. Użytkownik musi znać fazę księżyca (ilość dni po pełni) i przekręcić zgodnie z tą wiedza dysk (czarna, zewnętrzna podziałka) w celu przeliczenia wskazań głównego gnomona (nitki).
- Zewnętrzna, górna część (Ryc.1,4) prócz licznych zdobień zawiera różę wiatrów (z opisem po włosku) i miedzianą strzałkę umożliwiającą ustawienie azymutu i odczytanie wskazania północy, przez otwór w którym widać fragment kompasu z dolnej warstwy zegara.
Wzory zegarów słonecznych
- Wzory zegarów nitkowych
Zegar słoneczny, nitkowy, składany, 1585r. (XVI wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy, składany, ok. 1598r. (XVI wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy. Widok z góry na tabelę miast i otworów do ustawień szerokości geograficznej. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy. Widok zapięcia i mocowania nitki. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, kieszonkowy, 1636r. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, kieszonkowy, 1636r. (XVII wiek)
Zegar słoneczny, nitkowy z kompasem, (XVIII wiek)
Ekspozycje
Gdzie można zobaczyć zegary nitkowe:
- "Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu" - dwa eksponaty, drewno oklejone papierem (1, 2)
- "Muzeum Sztuki Użytkowej w Pradze" - dwa eksponaty, większy z kości słoniowej, mniejszy drewno + papier
- "Muzeum Czech Wschodnich w Hradcu Králové" - dwa eksponaty z kości słoniowej
