Tabliczka woskowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 7 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
[[Tabliczka woskowa|Tabliczki woskowe]] i [[Stylus|rylce]] to wczesne przybory piśmiennicze umożliwiające dokonywanie korekty naniesionej treści. Występowały w Europie od starożytności do późnego renesansu. Często były używane przez kupców, jako brudnopisy czy nawet trwały nośnik kodeksów miejskich - jak miało to miejsce w wypadku zbioru Toruńskiego.
[[Tabliczka woskowa]] najczęściej składała się z twardych pleców, zazwyczaj drewnianych (choć w wersjach ekskluzywnych zdarzały się z kości słoniowej) i miękkiego frontu w którym [[Stylus|rylcem]] można było pisać i malować. Miękki front najczęściej wylewany był z [[Wosk pszczeli|wosku]], dla czytelności barwionego na kolor czarny sadzą.
== Wzory zdobień tabliczek woskowych ==
== Wzory zdobień tabliczek woskowych ==
<gallery caption="Wzory zdobień tabliczek woskowych" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
<gallery caption="Wzory zdobień tabliczek woskowych" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Linia 32: Linia 36:
Plik:10263-max.jpeg|Poliptyk B, tabliczka II. Widok ogólny po złożeniu tabliczki.
Plik:10263-max.jpeg|Poliptyk B, tabliczka II. Widok ogólny po złożeniu tabliczki.
Plik:10264-max.jpeg|Pierwotne strony czynszów Starego miasta Torunia, m.in. z Mostu Paulińskiego. Poliptyk B, tabliczka II, 1 v-2 r.
Plik:10264-max.jpeg|Pierwotne strony czynszów Starego miasta Torunia, m.in. z Mostu Paulińskiego. Poliptyk B, tabliczka II, 1 v-2 r.
</gallery>
== Tabliczki woskowe i elementy pokrewne - eksponaty ==
<gallery caption="Eksponaty" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Plik:BelgiumWaxTablets.jpeg|Tabliczki woskowe w oryginalnym, skórzanym futerale. Zewnętrzne okładki posiadają zdobienia w postaci scen religijnych, pozostałe są gładkie. ([[XIV]] wiek)
</gallery>
</gallery>


== Tabliczki woskowe w sztuce ==
== Tabliczki woskowe w sztuce ==
<gallery caption="Tabliczki woskowe" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
<gallery caption="Tabliczki woskowe" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Plik:Sappho_KobietaZTabliczkaIStylusem.jpeg|ok. 50r. ([[I]] wiek)
Plik:Pompei_Couple_with_stylus.jpeg|[[wikipedia:pl:Pompeje|Pompejska para]]. Mężczyzna trzyma [[wikipedia:pl:Papirus|papirus]], kobieta [[Tabliczka woskowa|tabliczkę woskową]] i [[stylus]]. Portret przedstawia najprawdopodobniej mniej zamożną warstwę Pompejskiej arystokracji.. ([[I]] wiek)
Plik:323r.jpeg|"[[wikipedia:pl:Codex_Manesse|Codex Manesse]]", 1305-40r. ([[XIV]] wiek).
Plik:323r.jpeg|"[[wikipedia:pl:Codex_Manesse|Codex Manesse]]", 1305-40r. ([[XIV]] wiek).
Plik:ConsulterElementNum.jpeg|Narodziny św. Jana Chrziciela. 1348r. ([[XIV]] wiek)
Plik:ConsulterElementNum.jpeg|Narodziny św. Jana Chrziciela. 1348r. ([[XIV]] wiek)
Plik:066v.jpeg|66v: Der von Gliers. 1305-40r. ([[XIV]] wiek)
</gallery>
</gallery>


== Przypisy ==
== Przypisy ==
<references/>
<references/>
== Zobacz również ==
* [[Stylus]]


== Materiały zewnętrzne ==
== Materiały zewnętrzne ==
* [http://www.randyasplund.com/browse/scribepg/tablets.html Poradnik jak wykonać tabliczkę woskową (ang.)]
* [http://www.archiwa.gov.pl/memory/sub_listakrajowa/index.php?va_lang=pl&fileid=007 Tabliczki woskowe - średniowieczne dokumenty miejskie Torunia ] - zbiór tabliczek woskowych z muzeum w Toruniu.
* [http://www.archiwa.gov.pl/memory/sub_listakrajowa/index.php?va_lang=pl&fileid=007 Tabliczki woskowe - średniowieczne dokumenty miejskie Torunia ] - zbiór tabliczek woskowych z muzeum w Toruniu.


<br>
[[Kategoria:Utensylia]]
[[Kategoria:Utensylia]]

Aktualna wersja na dzień 21:13, 18 mar 2015

Tabliczki woskowe i rylce to wczesne przybory piśmiennicze umożliwiające dokonywanie korekty naniesionej treści. Występowały w Europie od starożytności do późnego renesansu. Często były używane przez kupców, jako brudnopisy czy nawet trwały nośnik kodeksów miejskich - jak miało to miejsce w wypadku zbioru Toruńskiego.

Tabliczka woskowa najczęściej składała się z twardych pleców, zazwyczaj drewnianych (choć w wersjach ekskluzywnych zdarzały się z kości słoniowej) i miękkiego frontu w którym rylcem można było pisać i malować. Miękki front najczęściej wylewany był z wosku, dla czytelności barwionego na kolor czarny sadzą.

Wzory zdobień tabliczek woskowych[edytuj]

Schematy mocowań deszczułek[edytuj]

Tabliczki woskowe ze zbiorów Toruńskich[edytuj]

Zbiór tabliczek woskowych miasta Torunia składa się dziś z 16 poliptyków, utworzonych ze 127 deseczek. Tworzą one rodzaj ksiąg-kodeksów woskowych, w których poszczególne deseczki połączone są od strony grzbietu rzemieniami lub sznurkami, całość zaś zabezpieczona jest drewnianymi okładkami, często ozdobionymi ornamentem roślinnym i zoomorficznym. Uwagę zwracają wyryte na oprawach chimery, gryfy, bazyliszki. Owe kodeksy woskowe wykonane zostały z drewna gruszy, jabłoni, lipy, jaworu i dębu. Deseczki posiadają wyżłobione z obu stron pola, wypełnione podbarwioną na czarno masą woskową, składającą się głównie z wosku pszczelego, na których został wyryty rylcem tekst.[1]

Tabliczki woskowe i elementy pokrewne - eksponaty[edytuj]

Tabliczki woskowe w sztuce[edytuj]

Przypisy[edytuj]

  1. "Tabliczki woskowe - średniowieczne dokumenty miejskie Torunia" Witold Szczuczko, Elżbieta Jabłońska

Zobacz również[edytuj]

Materiały zewnętrzne[edytuj]