Patynki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Mendle1 patynki.jpeg|thumb|[[XV]] wieczny wytwórca patynek|right]]
[[Plik:Mendle1 patynki.jpeg|thumb|[[XV]] wieczny wytwórca patynek|right]]
[[Patynki]] (ang. ''pattens'', fran. ''patin'', niem. ''trippen'', czes. ''trepky'') to najczęściej, drewniane nakładki na buty, chroniące je przed warunkami atmosferycznymi (kałuże, błoto, śnieg etc), trudnymi warunkami pracy (np. w łaźniach) lub ułatwiającymi poruszanie w trudnym terenie (zapobiegając np. ślizganiu). Zasadniczo można wyróżnić trzy typy [[Patynki|patynek]]:
[[Patynki]] (ang. ''pattens'', fran. ''patin'', niem. ''trippen'', czes. ''trepky'') to najczęściej, drewniane nakładki na buty, chroniące je przed warunkami atmosferycznymi (kałuże, błoto, śnieg etc), trudnymi warunkami pracy (np. w łaźniach) lub ułatwiającymi poruszanie w trudnym terenie (zapobiegając np. ślizganiu). Zasadniczo można wyróżnić trzy typy [[Patynki|patynek]]:
* drewniane, z [[:Plik:Almanach_Patynki-XIV_04.jpeg|wyraźnie wyróżnionymi obcasami]]
* drewniane, z [[:Plik:Almanach_Patynki-XIV_04.jpeg|wyraźnie wyróżnionymi obcasami]] i wcięciami
* z litego kawałka drewna (może być dzielony na śródstopiu, ze skórzanym zawiasem)
* z litego kawałka drewna (może być dzielony na śródstopiu, ze skórzanym zawiasem)
* oraz z zrobione [[:Plik:The Presentation in the Temple- Master of the Life of the Virgin-patynki.jpeg|z wielu warstw skóry]] (na obrazie po prawej), często określane mianem sandałów.
* oraz z zrobione [[:Plik:The Presentation in the Temple- Master of the Life of the Virgin-patynki.jpeg|z wielu warstw skóry]] (na obrazie po prawej), często określane mianem sandałów.


Najstarszy znaleziony fragment [[Patynki|patynek]] pochodzi z Londynu z początku [[XII]] wieku. W tej samej okolicy znaleziono najstarsze, kompletne [[patynki]] z początków [[XIII]] wieku, wykonane z jednego kawałka drewna [[:pl:Olsza|olchy]] z metalowymi mocowaniami palców<ref>{{cytuj książkę| tytuł = Medieval Finds from Excavations in London: 2. Shoes and pattens| język = en | autor = Francis Grew| autor2 =Margrethe de Neergaard | isbn = 0851158382 | strony = 91 | wydawca = Museum of London  | rok = 1988 | rozdział = Patynki drewniane od XII do XV wieku}}</ref>. W okresie po [[XV]] patynkami nazywano również damskie pantofle na wysokim koturnie.<ref>{{cytuj stronę|url=http://portalwiedzy.onet.pl/47295,,,,patynki,haslo.html | tytuł = Patynki - Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra | data dostępu = 2012-07-26}}</ref>
Najstarszy znaleziony fragment [[Patynki|patynek]] pochodzi z Londynu z początku [[XII]] wieku. W tej samej okolicy znaleziono najstarsze, kompletne [[patynki]] z początków [[XIII]] wieku, wykonane z jednego kawałka drewna [[:pl:Olsza|olchy]] z metalowymi mocowaniami palców<ref>{{cytuj książkę| tytuł = Medieval Finds from Excavations in London: 2. Shoes and pattens| język = en | autor = Francis Grew| autor2 =Margrethe de Neergaard | isbn = 0851158382 | strony = 91 | wydawca = Museum of London  | rok = 1988 | rozdział = Patynki drewniane od XII do XV wieku}}</ref>. Wnioskując, na podstawie łącznej ilości znalezisk archeologicznych patynek w Londynie, należy przypuszczać, iż w [[XIV]] wieku były one bardziej elementem mody, niż typowo utylitarnym elementem stroju. Pod koniec [[XIV]] wieku, pojawia się ich zauważalnie więcej, głównie modele drewniane. W [[XV]] wieku, ilość zachowanego materiału, sugeruje odwrót od konstrukcji drewnianej na korzyść, szytych z wielu warstw skóry [[Patynki|patynek]] typu trzeciego.<ref>Na podstawie tab. 21, str. 132, "Medieval Finds from Excavations in London: 2. Shoes and pattens"</ref>.
 
W okresie po [[XV]] wieku, patynkami nazywano również damskie pantofle na wysokim koturnie.<ref>{{cytuj stronę|url=http://portalwiedzy.onet.pl/47295,,,,patynki,haslo.html | tytuł = Patynki - Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra | data dostępu = 2012-07-26}}</ref>


{{clear}}
{{clear}}
Linia 25: Linia 27:
Plik:Seven-deadly-sins-hieronymus-bosch-zazdrosc.jpg|"Invidia" (zazdrość). ok. 1480r. ([[XV]] wiek)
Plik:Seven-deadly-sins-hieronymus-bosch-zazdrosc.jpg|"Invidia" (zazdrość). ok. 1480r. ([[XV]] wiek)
Plik:Seven-deadly-sins-hieronymus-bosch-gniew.jpg|"Ira" (gniew) - bójka między sąsiadami. ok. 1480r. ([[XV]] wiek)
Plik:Seven-deadly-sins-hieronymus-bosch-gniew.jpg|"Ira" (gniew) - bójka między sąsiadami. ok. 1480r. ([[XV]] wiek)
Plik:Almanach-Pokrywa obrazu-XV.jpeg|Pokrywa portretu Hieronima Holzschuher'a, 1526r. ([[XVI]] wiek)
Plik:Almanach-Filip Dobry-XVII.jpeg|Portret Filipa III Dobrego, 1610-20r. ([[XVII]] wiek)
Plik:Almanach-Filip Dobry-XVII.jpeg|Portret Filipa III Dobrego, 1610-20r. ([[XVII]] wiek)
</gallery>
</gallery>

Aktualna wersja na dzień 14:05, 3 gru 2015

XV wieczny wytwórca patynek

Patynki (ang. pattens, fran. patin, niem. trippen, czes. trepky) to najczęściej, drewniane nakładki na buty, chroniące je przed warunkami atmosferycznymi (kałuże, błoto, śnieg etc), trudnymi warunkami pracy (np. w łaźniach) lub ułatwiającymi poruszanie w trudnym terenie (zapobiegając np. ślizganiu). Zasadniczo można wyróżnić trzy typy patynek:

Najstarszy znaleziony fragment patynek pochodzi z Londynu z początku XII wieku. W tej samej okolicy znaleziono najstarsze, kompletne patynki z początków XIII wieku, wykonane z jednego kawałka drewna olchy z metalowymi mocowaniami palców[1]. Wnioskując, na podstawie łącznej ilości znalezisk archeologicznych patynek w Londynie, należy przypuszczać, iż w XIV wieku były one bardziej elementem mody, niż typowo utylitarnym elementem stroju. Pod koniec XIV wieku, pojawia się ich zauważalnie więcej, głównie modele drewniane. W XV wieku, ilość zachowanego materiału, sugeruje odwrót od konstrukcji drewnianej na korzyść, szytych z wielu warstw skóry patynek typu trzeciego.[2].

W okresie po XV wieku, patynkami nazywano również damskie pantofle na wysokim koturnie.[3]

Galeria[edytuj]

  • Patynki

  • Patynki drewniane, Elbląg, (II poł. XIV wieku)

  • Patynki drewniane, Elbląg, (II poł. XIV wieku)

  • Patynki drewniane z noskiem skórzanym, przybitym gwoździami, Toruń, (XIV-XV wiek)

  • Patynki drewniane z wydłużonym noskiem, brak zachowanej skóry, Toruń, (XIV-XV wiek)

  • Wytwórca butów (patynek), ok. 1425r. (XV wiek)

  • "Życie św. Józefa" (fragment), 1425-30r. (XV wiek)

  • Portret małżonków Arnolfinich, 1434r. (XV wiek)

  • Strona z godzinek rodziny Barbavara, ok. 1440r. (XV wiek)

  • Patynki drewniane, nie dzielone, XV wiek

  • Ofiarowanie w świątyni (fragmenty) - patynki z obrazu, 1460-75r. (XV wiek)

  • "Obrzezanie Chrystusa", 1466r. (XV wiek)

  • Drzeworytowa ilustracja przedstawiająca Semiramidę, ok. 1474r. (XV wiek)

  • "Invidia" (zazdrość). ok. 1480r. (XV wiek)

  • "Ira" (gniew) - bójka między sąsiadami. ok. 1480r. (XV wiek)

  • Pokrywa portretu Hieronima Holzschuher'a, 1526r. (XVI wiek)

  • Portret Filipa III Dobrego, 1610-20r. (XVII wiek)

Bibliografia[edytuj]

  1. ↑ Patynki drewniane od XII do XV wieku. W: Francis Grew, Margrethe de Neergaard: Medieval Finds from Excavations in London: 2. Shoes and pattens. Museum of London, 1988, s. 91. ISBN 0851158382. (ang.)
  2. ↑ Na podstawie tab. 21, str. 132, "Medieval Finds from Excavations in London: 2. Shoes and pattens"
  3. ↑ Patynki - Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra. [dostęp 2012-07-26].

Patrz dalej[edytuj]


Źródło: „https://almanach.historyczny.org/wiki/?title=Patynki&oldid=6738”