Lampa polska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
(Utworzono nową stronę "Ponieważ określenie Lampa polska pojawiało się co najmniej kilkukrotnie w historycznych publikacjach, otrzymało własny artykuł. Jednak w kwestii technicznej,...")
 
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
Ten prymitywny, acz efektywny, sposób oświetlenia chat chłopskich przetrwał w niektórych częściach polski do XIX wieku<ref>{{cite web|last1=Czepielowa|first1=Ewa|title=Fundacja XX. Czartoryskich|url=http://muzeum.czartoryskich.pl/pl/node/18021|website=Fundacja XX. Czartoryskich|accessdate=29 June 2015}}</ref>.
Ten prymitywny, acz efektywny, sposób oświetlenia chat chłopskich przetrwał w niektórych częściach polski do XIX wieku<ref>{{cite web|last1=Czepielowa|first1=Ewa|title=Fundacja XX. Czartoryskich|url=http://muzeum.czartoryskich.pl/pl/node/18021|website=Fundacja XX. Czartoryskich|accessdate=29 June 2015}}</ref>.


<gallery>
O podobnym rozwiązaniu wspomina w [[XVII]] w. [[:pl:Ulryk_Werdum|Ulryk Werdum]] opisując okolice wsi [[:pl:Zdziechowice_Pierwsze|Zdziechowice]] i [[:pl:Zaklików|Zaklików]] w obecnym [[:pl:Województwo_podkarpackie|woj. podkarpackim]]:
{{Cytat|W miejscowościach tych nie znają chłopi po wsiach i mieszczanie w mniejszych miastach [[Świeca|świec]] lub lamp, lecz w większej części domów stoi w izbie pal, na nim znajduje się przytwierdzone u góry płaskie żelazo, które służy za małe ognisko. Na nie kładą suche trzaski z sośniny, zapalają je i oświecają tym sposobem izbę, lecz zarazem wywołują nieznośny dym}}
 
<gallery caption="Lampy polskie" widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Plik:Almanach-Lampa_Polska-XVIII.jpg|Wisząca lampa w chacie
Plik:Almanach-Lampa_Polska-XVIII.jpg|Wisząca lampa w chacie
Plik:Almanach-Lampa na drewno-XVI 01.jpeg|Lampa z [[XVI]] wieku
</gallery>
</gallery>


Linia 11: Linia 15:
* [[Fajerka]]
* [[Fajerka]]
* [[Lampka łojowa]]
* [[Lampka łojowa]]
* [[Lampka olejowa]]
* [[Lampka oliwna]]
* [[Świeca]]
* [[Świeca]]



Aktualna wersja na dzień 08:51, 31 lip 2015

Ponieważ określenie Lampa polska pojawiało się co najmniej kilkukrotnie w historycznych publikacjach, otrzymało własny artykuł. Jednak w kwestii technicznej, jest to mariaż fajerki z lampą łojową.

Aleksander Gwagnin (Alessandro Guagnini) w swoich kronikach "Sarmatiae Europeae descriptio" opisuje "(...) jest tam komin (klosz) na środku pokoju, zwisający z góry, zrobiony z kory drzew i przykryty gliną; przytwierdzona do niego jest zwisająca konstrukcja ze stali a w niej osadzona jest pochodnia (...)" Ten prymitywny, acz efektywny, sposób oświetlenia chat chłopskich przetrwał w niektórych częściach polski do XIX wieku[1].

O podobnym rozwiązaniu wspomina w XVII w. Ulryk Werdum opisując okolice wsi Zdziechowice i Zaklików w obecnym woj. podkarpackim:

Quote-alpha.png
W miejscowościach tych nie znają chłopi po wsiach i mieszczanie w mniejszych miastach świec lub lamp, lecz w większej części domów stoi w izbie pal, na nim znajduje się przytwierdzone u góry płaskie żelazo, które służy za małe ognisko. Na nie kładą suche trzaski z sośniny, zapalają je i oświecają tym sposobem izbę, lecz zarazem wywołują nieznośny dym

Patrz dalej[edytuj]

Bibliografia[edytuj]

  1. Czepielowa, Ewa. "Fundacja XX. Czartoryskich". Fundacja XX. Czartoryskich. Retrieved 29 June 2015.