Galalit: Różnice pomiędzy wersjami

Z Almanach
Nie podano opisu zmian
Linia 5: Linia 5:
== Historia ==
== Historia ==


[[Galalit]] został wynaleziony w 1897r. i opatentowany w 1899r. przez Adolfa Spittelera (1846 - 1940) i Wilhelma Krische.
[[Galalit]] został wynaleziony w 1897r. i opatentowany w 1899r. przez Adolfa Spitteler'a (1846 - 1940) i Wilhelma Krisch'a.
 
Krisch posiadał dużą firmę w [[wikipedia:pl:Hanower|Hanowerze]], produkująca maszyny drukarskie. Eksperymentował z [[wikipedia:pl:Kazeina|kazeiną]] w celu stworzenia zmywalnych, białych tabliczek szkolnych (W tym czasie w użytku były małe tabliczki, do pisania na których używano kredy. Papier był zbyt drogi by używać go do nauki pisania).
W projekcie tym współpracował z Bawarskim chemikiem Adolfem Splitterem. 15 sierpnia 1899r. otrzymali Niemieckie wyróżnienie, za swoje odkrycie.
 
Na początku [[XX]] wieku, francuski chemik J.C. Trillar opisał i wyjaśnił procesy zachodzące podczas utwardzania [[wikipedia:pl:homogenizacja|homogenizowanej]] [[wikipedia:pl:Kazeina|kazeiny]] w [[wikipedia:pl:formaldehyd|formaldehydzie]].
Na początku [[XX]] wieku, francuski chemik J.C. Trillar opisał i wyjaśnił procesy zachodzące podczas utwardzania [[wikipedia:pl:homogenizacja|homogenizowanej]] [[wikipedia:pl:Kazeina|kazeiny]] w [[wikipedia:pl:formaldehyd|formaldehydzie]].
The first casein formaldehyde process was developed by Adolph Spitteler and W. Kirsch, who used whey and formaldehyde and tested the action of enzymes. Krisch, head of a large firm of printers in Hanover experimented with casein to make a washable white board for replacing the slates used in school - paper was too expensive at that time for use by children to practise writing. He collaborated with Adolf Spitteler, a chemist in Bavaria and on July 15th 1899, a patent for "plastic compositions" was awarded in Germany.


Materiał ten zrewolucjonizował przemysł guzikowy, przez swoje właściwości do naśladowanie wszelkiego rodzaju innych materiałów jak: rogi, skorupy żółwia, kości słoniowej i drewna. Był również stosowany do wyrobu biżuterii, długopisów, rączek do parasoli, klawiszy pianina itd.
Materiał ten zrewolucjonizował przemysł guzikowy, przez swoje właściwości do naśladowanie wszelkiego rodzaju innych materiałów jak: rogi, skorupy żółwia, kości słoniowej i drewna. Był również stosowany do wyrobu biżuterii, długopisów, rączek do parasoli, klawiszy pianina itd.

Wersja z 10:36, 15 mar 2010

Galalit (ang. Galalith lub Erinoid, znany również jako sztuczny róg, kazeinit) jest najstarszym znanym tworzywem sztucznym. Jego nazwa wywodzi sie z Greckich słow gála (mleko) i lithos (kamień). Otrzymywany z kazeiny, która zostaje poddana procesowi homogenizacji i zahartowane w formalinie. Początkowo przeźroczysty, z czasem żółknie, wyglądem przypominający masę rogową.

Galalit należy do duroplastów chemoutwardzalnych i stanowi zmodyfikowany polimer naturalny. Otrzymywanie polega na wyodrębnieniu kazeiny z mleka krowiego i utwardzeniu jej 5% wodnym roztworem formaldehydu.

Historia

Galalit został wynaleziony w 1897r. i opatentowany w 1899r. przez Adolfa Spitteler'a (1846 - 1940) i Wilhelma Krisch'a.

Krisch posiadał dużą firmę w Hanowerze, produkująca maszyny drukarskie. Eksperymentował z kazeiną w celu stworzenia zmywalnych, białych tabliczek szkolnych (W tym czasie w użytku były małe tabliczki, do pisania na których używano kredy. Papier był zbyt drogi by używać go do nauki pisania). W projekcie tym współpracował z Bawarskim chemikiem Adolfem Splitterem. 15 sierpnia 1899r. otrzymali Niemieckie wyróżnienie, za swoje odkrycie.

Na początku XX wieku, francuski chemik J.C. Trillar opisał i wyjaśnił procesy zachodzące podczas utwardzania homogenizowanej kazeiny w formaldehydzie.

Materiał ten zrewolucjonizował przemysł guzikowy, przez swoje właściwości do naśladowanie wszelkiego rodzaju innych materiałów jak: rogi, skorupy żółwia, kości słoniowej i drewna. Był również stosowany do wyrobu biżuterii, długopisów, rączek do parasoli, klawiszy pianina itd.

"Dawniej był używany do wyrobu zabawek i przedmiotów galanteryjnych (np. guzików), żetonów, piór wiecznych, oprawek do okularów, figur szachowych, a także w elektrotechnice."[1]

"Kazeinę słodką, t. j. sernik wytrącony z mleka działaniem podpuszczki cielęcej, rozciera się na proszek i zarabia z wodą i ewentualnie barwnikiem na ciastowatą masę. Następnie utwardza się tę masę, poddając ją długotrwałemu (przez kilka tygodni, a nawet miesięcy) działaniu formaldehydu, poczem suszy się ją ciepłem powietrzem. Otrzymuje się w ten sposób materjał o twardości 2,5, dający się doskonale obrabiać i mający to samo zastosowanie co celuloid, a nie tak łatwo zapalny. Wadą galalitu jest jednak, że jest on mało odporny na działanie wilgoci."[2]

Właściwości

Galalit jest tworzywem twardym. Gotowe wyroby otrzymuje się prawie wyłącznie metodą obróbki skrawaniem z odpowiednich rur, prętów itp. Obróbka mechaniczna jest łatwa i może być prowadzona za pomocą narzędzi do metali.

Podczas ogrzewania galalit mięknie w temperaturze 90°C. Wprowadzony do płomienia palnika gazowego daje jaskrawy, jasny płomień, wydzielając zapach spalonego mleka.

Największą wadą galalitu jest mała odporność na działanie wody (w wodzie nasiąka, mięknie, paczy się). W temperaturze pokojowej chłonie do 12% wody w ciągu 24 godzin. Podobne efekty następują pod działaniem kwasów i zasad oraz w temperaturze powyżej 50°C. Natomiast znaczną odporność wykazuje galalit na działanie rozpuszczalników organicznych. Pęknięte lub złamane przedmioty galalitowe najlepiej kleić klejem kazeinowym.

Jego porowata struktura umożliwia łatwe farbowanie przez zanurzanie w barwniku.

Jest hipoalergiczny, antystatyczny i biodegradowalny.

Właściwości fizyko-chemiczne[3]:

  • termoutwardzalne
  • współczynnik załamania światła: 1,54-1,5
  • gęstość: 1,32-1,39 g/cm3
  • wytrzymuje temperatury do 150°C
  • mały stopień palności, po wyjęciu z płomienia gaśnie, zwęgla się całkowicie, wydziela zapach palonej proteiny
  • pod kroplą kwasu azotowego tworzą się pęcherze lub zmętnienia.

Przypisy

  1. "Szkolny poradnik chemiczny", Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1986 r., isbn 3-02-01689-6
  2. Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1928-1934)
  3. Większość na podstawie: "Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków",Ciabach Jerzy, Toruń 2001, s. 194

Zewnętrzne linki