Bielizna z Lengberg

To jest tylko zalążek artykułu. Jeśli posiadasz wystarczającą wiedzę i materiały źródłowe, pomóż go nam rozwinąć! Pamiętaj jednak o zasadach edycji artykułów.

Zamek Lengberg

Wczytywanie mapy…

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"320px","height":"300px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":14,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":46.796989,"lon":12.891766,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Pierwsze wzmianki o zamku Lengberg (Wschodni Tyrol, Austria) pochodzą z 1190 roku. W XV wieku został znacząco przebudowany przez dodanie drugiego pietra. Podczas rozległych prac rekonstrukcyjnych, w lipcu 2008 roku znaleziono duży depozyt wypełniony odpadami, głównie drewnem, skórą (buty) oraz tekstyliami. Ze względu na bardzo suche warunki, cały materiał organiczny zachował się w bardzo dobrej kondycji. Służyły one jako warstwa izolacyjna pomiędzy istniejąca częścią zamku a nowo budowanym piętrem.

Ogólna zawartość depozytu

Kiedy archeolodzy zaczęli, w lipcu 2008 roku, przeszukiwać stos przedmiotów użytych jako izolacja pod nowe piętro w zamku Lengberg, odkryto między innymi lniane biustonosze, w pełni zachowane męskie majtki, 800-1000 fragmentów butów, haftowane sznurowania.

Duży zespół archeologów, wolontariuszy i zaprzyjaźnionych osób, skrupulatnie przebadał ponad 25 m³ odpadów. Ponad 17 pudeł zostało wypełnionych, przeszło 4000 fragmentami należącymi do co najmniej 934 obiektów archeologicznych.

Wstępne oględziny wykazały, że depozyt zawiera ponad 200 monet, 160 kolorowych kart do gry, przedmioty z metalu, różnych stopów, kości, rogu, szkła i ceramiki. Dodatkowo ponad 50 fragmentów tekstów ze spisem wydatków, długów i tekstami liturgicznymi.

Znaleziono również tekstylia z XV wieku. Prócz ponad 2700 fragmentów wełnianych zwitków, haftowanych jedwabi i lnu, guzików, pomponów itp. najważniejszym znaleziskiem jest lniana bielizna. Pół gorsety, biustonosze, plisowane dziecięce lub dziewczęce bluzki, fragmenty czapek i lnianych nakryć głowy, fragment lnianej (prawdopodobnie męskiej) bielizny, w pełni zachowane majtki oraz fragment czerwono-niebieskiej wełny, która okazała się być fragmentem męskich nogawic - a dokładniej saczka. Zaskakującym jest fakt, że lniane fragmenty zachowały się w dużo lepszym stanie niż wełniane.

Męskie majtki

Znalezione lniane majtki, wiązane po bokach należą do powszechnego typu bielizny, noszonego przez mężczyzn pod koniec XV i w XVII wieku. Z chwilą zamiany rozdzielonych nogawic, na nogawice łączone z saczkiem lub spodnie - długie nogawki gaci (ang. "braies") przestały być potrzebne i pojawiły się mniej obszerne majtki.

Oczywiście nie można wykluczyć, iż te konkretne majtki były noszone przez kobietę - jednak brakuje ku temu dowodów z innych źródeł, że był w ogóle taki zwyczaj - dlatego przyjmuje się, iż jest to bielizna męska.

Znalezione majtki były trzy razy, w jednym miejscu, łatane lnianymi wstawkami.

Biustonosze

Nazwa biustonosz jest użyta tutaj w rozumieniu bielizny podtrzymującej piersi - w wypadku tego znaleziska ciężko jest je jednoznacznie opisać współcześnie występującymi określeniami. Mimo iż odbiegają od współczesnych konstrukcji, wszystkie posiadają wyraźnie oddzielona miseczkę - z tego powodu zaklasyfikowano je jako biustonosze.

Dwa pierwsze (na potrzeby rozpoznania oznaczane jako I i II) z czterech znalezionych artefaktów wydają się być połączaniem stanika i krótkiej koszuli. Kończą się zaraz pod piersiami, mają jednak dodatkowy materiał i zdobienia nad miseczkami, tak by zakryć dekolt. Nie posiadają rękawków. Dolna część była wykończona koronkami igłowymi (wł. "Punto in Aria") i tzw. koronkami fingerloop. Był to element dekoracyjny (choć nie widoczny pod suknią), zapobiegający strzępieniu materiału oraz dający dodatkowe oparcie dla biustu.

Datowanie

Historia budynku, jak i badania dotyczące technik budowlanych wykonywanych przez Martina Mittermaier i Walter Hauser (Landeskonservator Tyrol) oraz właściwości znalezionych obiektów archeologicznych, mocno sugerowały ich XV wieczne pochodzenie. W tym właśnie okresie, na polecenie Virgil von Graben'a, do zamku dobudowano drugą kondygnację.

Przebudowa zamku jest wspominana przez Paolo Santonino w jego planie podróży (pamiętniku). Przytacza on również krótki opis zamku wraz z informacją o jego przebudowie i święceniu zamkowej kaplicy przez Pietro Carlo (1472–1513), biskupa Caorle - 13 października 1485r. Pacha sklepienia (ang. "spandrel") została najprawdopodobniej wypełniona odpadami w trakcie dobudowy drugiego pietra, jako izolacja lub do podtrzymania/wyrównania podłogi.

Data została również potwierdzona, pięcioma datowaniami węglem C-14 na Politechnice Federalnej w Zurychu.

Galeria

• XV wieczna bielizna z zamku Lengberg
• 

  Męskie, lniane majtki

• 

  Męskie, lniane majtki

• 

  Lniany gorset (IV)

• 

  Lniany gorset (IV)

• 

  Lniany gorset/stanik (III)

Patrz dalej

• Medieval lingerie from Lengberg Castle, East-Tyrol, Beatrix Nutz
• The “Invention” of Needle-lace in East Tyrol?
• Medieval Lingerie
• BBC History Magazine, 8/2012, "Medieval lingerie", Beatrix Nutz